ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ (19-11-99)

Θέατρο σκιών

Η χθεσινή παράσταση, που θύμιζε περισσότερο θέατρο σκιών, στην Κωνσταντινούπολη ήταν τέλεια. Ολοι οι πρωταγωνιστές υποδύθηκαν άψογα τους ρόλουςτους. Πρώτος ο Μπόρις Γέλτσιν, ο οποίος άστραψε, βρόντηξε, απεχώρησε, μεταμφιέζοντας μια προγραμματισμένη αναχώρηση σε οργισμένη φυγή· στέλνοντας το μήνυμα ότι δεν δέχεται παρεμβάσεις στα εσωτερικά της χώρας του, αφού προηγουμένως είχε, παρασκηνιακά, αποδεχθεί την αποστολή ομάδας του ΟΑΣΕ στην Τσετσενία. Οι Σρέντερ και Σιράκ υπήρξαν ιδιαίτερα σκληροί απέναντι στη Μόσχα, για να αποδεχθούν στη συνέχεια την τριμερή γαλλογερμανορωσική συνάντηση που πρότεινε ο Γελτσιν. Οι δύο χώρες, που απετέλεσαν και αποτελούν την κινητήρια δύναμη της ευρωπαϊκής ενοποίησης, κατέγραψαν την παρεμβατική-επιδιαιτητική φιλοδοξία τους, όχι μόνο για τη σύρραξη στον Καύκασο, αλλά και ως καταγραφή ενδιαφέροντος για όλες τις μελλοντικές συγκρούσεις στην Ευρώπη. Πιο τυχερός ο Μπιλ Κλίντον, μπόρεσε να εξισορροπήσει την ανάγκη καταπολέμησης της τρομοκρατίας με την έκκληση για αποφυγή περαιτέρω δοκιμασίας για τους αμάχους στην Τσετσενία. Τέλος καλό, όλα καλά; Οχι ακριβώς, καθώς η διπλή γλώσσα όλων των πρωταγωνιστών του χθεσινού θεάματος μαρτυρά τη ρευστότητα και την αβεβαιότητα της ευρωπαϊκής ασφάλειας δέκα χρόνια μετά την πτώση του Τείχους. Η Ρωσία, η Δυτική Ευρώπη και οι ΗΠΑ δεν έχουν τη δυνατότητα να αναλάβουν το κόστος μιας ψυχροπολεμικής παλινδρόμησης, όμως η αναντίστοιχη ρητορική της εξωτερικής τους πολιτικής υποχρεώνει όλες τις πλευρές σε περίπλοκες διπλωματικές καντρίλιες. Ετσι, η ρευστότητα και η αβεβαιότητα ως προς το καθεστώς ασφαλείας και τις ισορροπίες της μεταψυχροπολεμικής Ευρώπης παρατείνονται, χωρίς ορατό ορίζοντα εκκαθάρισης των εκκρεμοτήτων. Η ρητορική του Δυτικού παρεμβατισμού μοιάζει να αγνοεί ότι η Ρωσία παραμένει μεγάλη δύναμη: στον αχανή ευρασιατικό χώρο της πρώην ΕΣΣΔ, η Δύση μπορεί να παρενοχλήσει αλλά αδυνατεί να ακυρώσει τη ρωσική ισχύ. Τηρουμένων των αναλογιών, η Δυτική παρέμβαση στην Τσετσενία θα έχει παρόμοια εμβέλεια με τη ρωσική παρέμβαση στη σύγκρουση ΝΑΤΟ - Γιουγκοσλαβίας.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ