Συνέντευξη Αναπληρωτή Υπουργού Εξωτερικών Γιάννου Κρανιδιώτη στην Τουρκική εφημερίδα Sabah και στη δημοσιογράφο Ζεϋνεπ Γκιόγους (12.9.99)
Η Sabah με τον πρωτοσέλιδο τετράστηλο τίτλο «Περιμένουμε χειρονομία» και τον υπότιτλο «Η Ελλάδα ζητά από την Τουρκία να γίνει κάτι για το Κυπριακό» για να υποστηρίξει την υποψηφιότητα της Τουρκίας για ένταξη στην Ε.Ε.», δημοσιεύει «σημαντικά τμήματα» από συνέντευξη που παρεχώρησε ο Έλληνας Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών Γιάννος Κρανιδιώτης προς την αρθρογράφο της εφημερίδας Ζεϋνεπ Γκιόγιους, στις Βρυξέλλες.
Ερώτηση:
Υπάρχει στην Αθήνα συναίνεση στο θέμα του τρόπου με τον οποίο θα δημιουργηθεί ελληνοτουρκική προσέγγιση;Κρανιδιώτης: Πιστεύω ότι υπάρχει μια γενική συναίνεση για την εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Υπάρχουν δύο παράγοντες οι οποίοι έχουν δημιουργήσει το θετικό κλίμα που υφίσταται αυτή τη στιγμή:
Πρώτον, έχει συνειδητοποιηθεί περισσότερο από άλλες φορές η ανάγκη για βελτίωση των σχέσεων ανάμεσα στην Τουρκία και την Ελλάδα και αυτή η συνειδητοποίηση φάνηκε κατά όμορφο τρόπο μετά από τους δύο τραγικούς σεισμούς στην Τουρκία και στην Αθήνα. Άνθρωποι και από τις δύο πλευρές ετάχθησαν αλληλέγγυοι αμέσως και με δική τους πρωτοβουλία και αυτό μας απέδειξε ότι δεν υφίσταται κάτι που λέγεται «ιστορική εχθρότητα» ανάμεσα στον
τουρκικό και τον ελληνικό λαό.Υφίστανται πολιτικά ζητήματα ανάμεσα στην Τουρκία και την Ελλάδα. Αυτά θα τα επιλύσουμε στα πλαίσια του Διεθνούς Δικαίου.
Πιστεύω ότι μπορούμε να αναπτύξουμε στενότατη σχέση, συνεργαζόμενοι στενά. Ναι μεν στην Αθήνα υπάρχει συναίνεση σ’ αυτό το θέμα, όμως το ζήτημα είναι ότι υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι προσέγγισης ως προς το πώς θα καταλήξουμε σ’ αυτό το στόχο.
Παρ’ όλα αυτά, πιστεύω ότι ο διάλογος που έχει αρχίσει για θέματα τα οποία δεν προκαλούν έντονη πολιτική σύγκρουση, αποτελεί θετική ένδειξη. Οι δύο πλευρές μπορούν να αποκομίσουν αμοιβαία οφέλη από τον διάλογο αυτό.
Στη φάση αυτή, δεν συζητάμε ζητήματα κυριαρχίας, ούτε συζητάμε το Κυπριακό.
Πιστεύουμε ότι και ο διάλογος και το θετικό κλίμα που άρχισε να διαμορφώνεται λόγω των σεισμών, όλο και θα επηρεάσουν βαθμιαία, μεγάλα θέματα, όπως το Κυπριακό και το Αιγαίο και στο τέλος θα μπορέσουμε να τα επιλύσουμε. Πρέπει να διατηρήσουμε αυτό το κλίμα.
Ερώτηση:
Πως θα επιδράσει το Κυπριακό τη στάση την οποία θα τηρήσετε εντός της Ε.Ε. έναντι της Τουρκίας;Κρανιδιώτης: Το θετικό κλίμα το οποίο έχει διαμορφωθεί σήμερα πρέπει να συνεχισθεί με πρόοδο που θα σημειωθεί στα «ουσιαστικά» ζητήματα. Πιστεύω ότι αν θα σημειωθεί ή όχι, η πρόοδος αυτή μπορεί να φανεί κατ’ εξοχήν από την υπόθεση της Κύπρου (σημ. ο κ. Κρανιδιώτης χρησιμοποιεί το αγγλικό «
test-case»).Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών θα προσκαλέσει τις δύο (ενδιαφερόμενες) πλευρές στην Κύπρο για επανέναρξη των συνομιλιών. Και οι δύο πλευρές πρέπει να προσέλθουν σ’ αυτές τις συνομιλίες χωρίς προκαταρκτικούς όρους και θα καταβάλλουν μεγάλες προσπάθειες για να καταλήξουν σε μία λύση στα πλαίσια των αποφάσεων των Ηνωμένων Εθνών.
Πιστεύω ότι η λύση του Κυπριακού βρίσκεται σε μια διζωνική και δικοινοτική ομοσπονδία και ότι επιβάλλεται η Κύπρος να γίνει μέλος της Ε.Ε. Είμαι βέβαιος ότι μια τέτοια εξέλιξη θα είναι υπέρ τόσο των δύο κοινοτήτων του νησιού, όσο και της Τουρκίας.
Έτσι, η Κύπρος θα αποτελέσει γέφυρα ανάμεσα στην Ευρώπη και την Τουρκία και θα ήταν ο πιο ισχυρός σύμμαχος της Τουρκίας εντός της Ε.Ε. Άρα, ο πιο σημαντικός γνώμονας είναι οι διακοινοτικές διαπραγματεύσεις.
Ερώτηση:
Ο Ντενκτάς έχει πει ήδη στο Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών «μην με προσκαλέσεις, δεν πρόκειται να έλθω…»Κρανιδιώτης: Φοβάμαι ότι ο Ντενκτάς είναι μια αρκετά αναχρονιστική προσωπικότητα. Αντί να κοιτάξει προς το μέλλον, κοιτάζει στο παρελθόν.
Σκέπτομαι το μέλλον αντί να αναζητώ ευθύνες, κοιτάζοντας το παρελθόν και βλέπω τις δυνατότητες που θα μπορούσαν να δημιουργηθούν από τη φιλία και τη συνεργασία. Οι άνθρωποι είναι έτοιμοι για μια νέα αρχή.
Ερώτηση:
Ποιες είναι οι προσδοκίες από την Ευρώπη για το Κυπριακό; Αν δεν διεξαχθούν διακοινοτικές διαπραγματεύσεις, ποια θα είναι η στάση που θα τηρήσετε στο θέμα της ανακήρυξης της Τουρκίας σαν υποψήφιας χώρας για ένταξη στην Ε.Ε., στη Συνάντηση Κορυφής του Ελσίνκι που θα λάβει χώρα το Δεκέμβριο;Κρανιδιώτης: Ας σκεφθούμε ότι σημειώνεται πρόοδος και όχι ότι δεν σημειώνεται.
Το Κυπριακό είναι ένα από τα ζητήματα τα οποία ορθώνονται ανάμεσα στην Ε.Ε. και την Τουρκία και η Ελλάδα πιστεύει ότι πρέπει να σημειωθεί κάποια πρόοδος σ’ αυτό τον τομέα. Τότε, θα ήταν πολύ ευκολότερο να τηρήσει η Ελλάδα θετική στάση έναντι της Τουρκίας. Αν δεν σημειωθεί πρόοδος, φυσικά και κάθε τι θα δυσκολέψει πολύ.
Καθορίζουμε τη στάση μας μαζί με τις άλλες χώρες-μέλη της Ε.Ε. και αξιολογούμε το αίτημα της Τουρκίας με τις ίδιες αρχές και τα ίδια κριτήρια που εφαρμόζονται για τις άλλες υποψήφιες.
Πιστεύω ότι επιβάλλεται να γίνει η Τουρκία μέλος της Ε.Ε. και να ενθαρρύνουμε τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Τουρκίας.
Όμως και η Τουρκία πρέπει να αναλάβει ευθύνες τόσο για την πραγματοποίηση των απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων στο εσωτερικό, όσο και για την από κοινού κίνηση μαζί με την Ελλάδα για την επίλυση των ζητημάτων του Αιγαίου και το Κυπριακό.
Η δική μας στάση είναι θετική. Όμως πρέπει να δούμε σε τι είδους λύσεις και συμφωνίες θα καταλήξουμε με την Τουρκία και τους Ευρωπαίους εταίρους, σε συγκεκριμένα θέματα. Αυτό θα είναι εκείνο το οποίο θα συζητήσουμε κατά το προσεχές τρίμηνο. Για το λόγο αυτό, δεν μπορώ να σας πω αυτή τη στιγμή ποιο θα είναι το αποτέλεσμα στο Ελσίνκι. Σας ανέφερα σαν παράδειγμα το Κυπριακό. Σ’ αυτή την περίπτωση, τα πράγματα θα διευκολυνθούν πολύ από τη σκοπιά της Ελλάδας.
Ερώτηση:
Αν δεν σημειωθεί πρόοδος στο Κυπριακό, η πρόοδος σε ποιους τομείς θα σας ικανοποιούσε;Κρανιδιώτης: Αν δεν σημειωθεί πρόοδος στο ζήτημα αυτό, θα υποχρεωθούμε να δούμε ποιες λύσεις θα μπορούσαν να υπάρξουν. Όμως, όπως έχω πει και η Τουρκία πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της.
Ερώτηση:
Τότε, αντί της άσκησης πιέσεων επί της Τουρκίας για το Κυπριακό, θα ασκούσατε πίεση επί των μελών της Ε.Ε. και θα κατεβάλατε προσπάθειες για την αποδοχή της ένταξης της Κύπρου;Κρανιδιώτης: Αυτή είναι μια επιλογή την οποία έχω προτείνει εγώ ο ίδιος. Σύμφωνα μ’ αυτήν, ακόμη κι αν δεν εξευρεθεί λύση στο ζήτημα, η Κύπρος πρέπει να γίνει μέλος της Ε.Ε.
Αν η τουρκική κυβέρνηση ή ο Ντενκτάς δεν επιθυμούν επίλυση του ζητήματος, γιατί θα πρέπει για το λόγο αυτό να τιμωρηθεί η Κύπρος;
Βέβαια, η δική μου επιλογή είναι η πολιτική λύση.
Όμως, όλα αυτά είναι τομείς που θα συζητήσουμε. Ετοιμάζομαι να καλέσω τους Πρεσβευτές μας από τις χώρες της Ε.Ε. για συζήτηση πάνω σ’ αυτό το θέμα.
-