Στην εκπομπή που παρουσιάζει 17.00-18.00 ο Γιάννης Ρουμπάτης.
“Αυτό είναι αλήθεια. Χθες ήταν το τελευταίο συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών που προετοιμάζει το συμβούλιο των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων που θα γίνει στο Ελσίνκι. Μέσα στα πολλά που συζητήσαμε, για την ευρωπαϊκή άμυνα, για τις διαρθρωτικές αλλαγές της Ε.Ε., για τα Βαλκάνια, συζητήσαμε και τις υποψηφιότητες, την γενικότερη διαδικασία της διεύρυνσης και ειδικότερα τι θα κάνουμε με την υποψηφιότητα της Τουρκίας. Δεν υπήρξε ομοφωνία επί των θεμάτων χθες, που σημαίνει ότι συνεχίζεται η διαπραγμάτευση μέχρι και στο Ελσίνκι όπου θα παρθεί η τελική απόφαση.”(υποθέτω ότι στο συμβούλιο γενικών υποθέσεων χθες αναφερθήκατε και στο τι θα γίνει με την Τουρκία και την ευρωπαϊκή της προοπτική)
“Είναι αλήθεια ότι στην διαπραγμάτευση πρέπει κανείς να μην ανοίγει όλα του τα χαρτιά, διότι έτσι δίνεις στον απέναντί σου διαπραγματευτή να ξέρει ακριβώς μέχρι πού μπορεί να σε πάει, μέχρι πού μπορείς να φτάσεις. Κι ενώ θα μπορούσες ίσως να είχες κάτι καλύτερο, τελικά σε πιέζει ακόμα να κάνεις πίσω και από αυτά τα οποία ζητάς.(ξέρουμε ότι είναι πολύ δύσκολο για σας ν’ ανοίξετε τα χαρτιά σας, αλλά υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από τους έλληνες πολίτες για το τι θα κάνει η Ελλάδα. Έχει αποφασίσει η Ελλάδα αν θα δεχτεί την υποψηφιότητα της Τουρκίας;)
Είναι λοιπόν πολύ σωστό αυτό, ότι δεν μπορεί κανείς τις λεπτομέρειες μιας διαπραγμάτευσης να τις κοινοποιεί, διότι τον αδυνατίζει διαπραγματευτικά. Όμως νομίζω ότι αυτό έχει σχέση περισσότερο με την τεχνική της διαπραγμάτευσης. Η ουσία είναι ότι οι γενικές μας κατευθύνσεις και οι γενικές μας γραμμές είναι γνωστές. Είναι γνωστές γιατί πρώτα απ’ όλα είναι μόνιμες, δεν έχουν αλλάξει, έχουν ακολουθήσει την ελληνική εξωτερική πολιτική εδώ και χρόνια και τα προβλήματα είναι γνωστά και πάνω σε αυτά τα προβλήματα εμείς θέλουμε να αξιοποιήσουμε αυτή την ευκαιρία. Κι έτσι βλέπουμε την υποψηφιότητα, ως μια ευκαιρία να αντιμετωπίσουμε μ’ έναν πιο θετικό, πιο σοβαρό, πιο μόνιμο τρόπο, κάποια προβλήματα που υπάρχουν στην περιοχή μας.”
“Αυτό το οποίο έχουμε ζήσει εδώ και αρκετά χρόνια είναι πρώτα απ’ όλα ότι πολλές χώρες θέλουν να κρύβονται πίσω από την Ελλάδα στην άρνησή τους για την Τουρκία. Βλέπουν τα προβλήματα που ουσιαστικά μια υποψηφιότητα και μια μελλοντική ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. μπορεί να φέρουν στις δικές τους χώρες ή στην Ε.Ε. και ότι για να τα αντιμετωπίσουν χρειάζεται σημαντικός κόπος, σημαντική προσπάθεια και κάποιες θαρραλέες αποφάσεις που ίσως πολλές φορές στεναχωρήσουν και τη γείτονα Τουρκία με την οποία έχουν εμπορικές σχέσεις ή άλλες σχέσεις στρατηγικής σημασίας. Άρα λοιπόν πολλές φορές δεν θέλουν ν’ αναλάβουν μια δέσμευση ουσιαστική για μια ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας. Θέλουν κατά καιρούς να την ευχαριστούν, να της κάνουν τα χατίρια, χωρίς να αντιμετωπίσουν τα ουσιαστικά προβλήματα.(έχετε την αίσθηση, από τις συζητήσεις που είχατε με τους άλλους υπουργούς Εξωτερικών της Ε.Ε., ότι κάποιες χώρες στην ουσία παίζουν με την υπόθεση Τουρκίας-Ευρώπης;)
Εμείς αυτό που λέμε είναι ότι αν πράγματι εσείς, οι εταίροι μας, θέλετε να είναι υποψήφια η Τουρκία, αυτό σημαίνει ότι αναλαμβάνει η Ε.Ε. υποχρεώσεις, αναλαμβάνει ευθύνες και πρέπει να δεσμευτεί ότι θα αντιμετωπίσει τα πραγματικά ζητήματα που υπάρχουν. Όταν γίνει, αν γίνει, η Τουρκία υποψήφια, αυτό σημαίνει ότι το κυπριακό είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα, δεν είναι ένα πρόβλημα απλώς γενικά που κάπου στον ΟΗΕ συζητιέται. Γίνεται ουσιαστικό θέμα της Ευρώπης. Είναι έτοιμη λοιπόν η Ευρώπη να αντιμετωπίσει το κυπριακό ζήτημα ως ευρωπαϊκό πρόβλημα; Αν ναι, εμείς είμαστε θετικοί.
Τα ελληνοτουρκικά δεν είναι διμερή προβλήματα, αλλά είναι προβλήματα που θα έχουν σχέση μεταξύ μιας χώρας που είναι μέλος της Ε.Ε. και μιας χώρας που είναι υποψήφια για την Ε.Ε.. Άρα λοιπόν δεν θα πρέπει να διέπονται οι σχέσεις αυτών των δύο χωρών από ευρωπαϊκές αρχές, όπως π.χ. μη χρήση βίας, την ασφάλεια, την ειρήνη, την χρήση του διεθνούς δικαστηρίου της Χάγης για το θέμα της υφαλοκρηπίδας; Αν σε αυτά τα θέματα συμφωνούν οι εταίροι μας, να εφαρμόσουμε δηλαδή τις ευρωπαϊκές αρχές, τότε και εμείς θα είμαστε θετικοί. Αν απλώς θέλουνε να δώσουν μια υποψηφιότητα κατ’ εικόνα και όχι και ουσίας, τότε θα είμαστε αρνητικοί. Δηλαδή ζητάμε τη δέσμευση των Ευρωπαίων σε πραγματικά ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας.”
“Αυτό είναι που έχουμε συζητήσει μαζί τους σε όλες τις διμερείς μας επαφές τους τελευταίους μήνες. Εγώ έχω κάνει πολλά ταξίδια σε σχεδόν όλες τις πρωτεύουσες της Ε.Ε., έχω συναντήσει όλους τους υπουργούς Εξωτερικών. Επίσης και ο αναπληρωτής υπουργός κ. Ροκόφυλλος έχει κάνει αρκετές συναντήσεις, όπως βεβαίως και ο πρωθυπουργός έχει μιλήσει με όλους τους πρωθυπουργούς και αρχηγούς κρατών πάνω στο θέμα, λέγοντας ότι αν είναι έτοιμοι να δεσμευτούν γι’ αυτές τις ευρωπαϊκές αρχές στην πορεία της Τουρκίας προς την Ευρώπη. Τότε η Ελλάδα όχι μόνο δεν θα έχει αντίρρηση, αλλά θα το δει πολύ θετικά, διότι είναι προς το συμφέρον μας. Είναι προς το συμφέρον της ασφάλειας της χώρα μας, είναι προς το συμφέρον για τις ειρηνικές σχέσεις, είναι προς το συμφέρον για την άνθιση της οικονομίας στην περιοχή μας, στην Τουρκία, στα Βαλκάνια, είναι προς το συμφέρον των λαών μας. Είναι προς το συμφέρον στο κάτω-κάτω και της επίλυσης και του κυπριακού, αλλά βεβαίως και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μέσα στην ίδια την Τουρκία. Αν δεν υπάρχει αυτή η δέσμευση δεν βλέπουμε γιατί χρειάζεται μια υποψηφιότητα να δοθεί στην Τουρκία.(είναι έτοιμοι οι εταίροι μας οι εταίροι μας να ασχοληθούν με το κυπριακό, με τα θέματα των ελληνοτουρκικών διαφορών, ώστε να μπορέσουμε να προχωρήσουμε σε αυτό το θέμα της ένταξης σε μια ευρωπαϊκή λογική της Τουρκίας;)
Αυτό το οποίο εγώ χθες είδα είναι ότι πια μιλούν και αυτοί για ουσιαστική υποψηφιότητα. Οι περισσότεροι εταίροι μας κατανοούν πια ότι σημαίνει δεσμεύσεις, κατανοούν ότι θα χρειαστεί ένας σημαντικός κόπος αυτή όλη η υπόθεση. Αυτό όμως πρέπει να αποτυπωθεί στα συμπεράσματα του Ελσίνκι, για να είμαστε όλοι δεσμευμένοι γι’ αυτή την πορεία. Αν αυτό αποτυπωθεί με ορθό και ξεκάθαρο τρόπο, τότε είμαστε και εμείς έτοιμοι, διότι όχι μόνο δεν θα έχουμε πρόβλημα αλλά θα είμαστε και πολύ θετικοί αφού θα είναι για το συμφέρον της χώρας μας μια τέτοια εξέλιξη.”
“Τους είπα ακριβώς αυτό χθες. Τους είπα πολύ απλά ότι η Ελλάδα αυτούς τους τελευταίους μήνες για να περάσει αυτό το ποτάμι έχει χτίσει τη μισή, ίσως και παραπάνω, της γέφυρας. Τώρα είναι η δική τους σειρά να χτίσουν το υπόλοιπο κομμάτι αυτής της γέφυρας για να περάσουμε μαζί από αυτό το ζήτημα της υποψηφιότητας. Αυτή η γέφυρα είναι ουσιαστικά οι δεσμεύσεις της Ε.Ε. απέναντι στον εαυτό της καταρχήν, στις ευρωπαϊκές της αρχές, απέναντι στην Τουρκία, να προωθήσει μια ουσιαστική διαδικασία και όχι απλώς εικονική.”(αντιλαμβάνομαι από αυτά που λέτε ότι εμείς έχουμε κάνει περίπου ό,τι μπορούσαμε να κάνουμε και ότι ένα μεγάλο μέρος της ευθύνης για μια πιθανή αρνητική έκβαση των συζητήσεων γύρω από την Τουρκία θα αφορά τους εταίρους μας)
“Πρώτα απ’ όλα θέλω να τονίσω το διαφορετικό κλίμα που πράγματι έχει διαμορφωθεί, αυτό είναι δεδομένο. Πέραν του ότι δεν έχουμε λύσει τα προβλήματα, δεν νομίζω να περίμενε κανείς μέσα σε λίγους μήνες να λυθούν τα προβλήματα και μάλιστα θα θυμόσαστε την κρίση που περάσαμε πριν από λίγους μήνες με την υπόθεση Οτσαλάν. Αν συγκρίνει κανείς το κλίμα τότε και το κλίμα σήμερα, νομίζω ότι δεν μπορεί παρά να πει ότι έχουμε ένα βελτιωμένο κλίμα, χωρίς βεβαίως να έχουμε λύσει προβλήματα, αλλά αυτή τη νέα προσέγγιση και τη νέα αυτή πορεία την καταφέραμε και παρά το ότι δεν ήταν υποψήφια η Τουρκία. Δηλαδή ξεκινήσαμε με τον διάλογο επί των κοινών μας συμφερόντων και μάλιστα αυτές τις μέρες θα έρθει η συντονιστική επιτροπή των δύο υπουργείων για να δει τις λεπτομέρειες για την πιθανή υπογραφή πια περίπου 5-6 συμφωνιών μεταξύ των δύο χωρών, σημαντικών συμφωνιών σε θέματα τουρισμού, οικονομικά, περιβάλλοντος και ούτω καθεξής. Αυτό δείχνει ότι η πορεία αυτή ήταν καταρχήν ανεξάρτητη της πορείας της Τουρκίας προς την Ε.Ε.(λίγες μέρες πριν από τη συνάντηση στο Ελσίνκι διάφοροι τούρκοι πολιτικοί έχουν κάνει απειλητικές δηλώσεις. Σας ανησυχεί αυτού του είδους η αντιμετώπιση από την πλευρά της Τουρκίας;)
Το δεύτερο, το οποίο σαφώς δεν είχε σχέση με την Ε.Ε., είναι αυτή η αυθόρμητη αλληλεγγύη του ελληνικού και του τουρκικού λαού στη διάρκεια των σεισμών. Αυτό είναι ένα μήνυμα και προς τις δύο ηγεσίες των χωρών και δεν μπορεί αυτό το μήνυμα να υποβαθμιστεί, ασχέτως της κατάληξης της Τουρκίας, αν θα είναι ή δεν θα είναι υποψήφια στο Ελσίνκι. Αυτό είναι ένα μήνυμα το οποίο εμείς πρέπει να αφουγκραστούμε και να τιμήσουμε και να υπηρετήσουμε και πριν και μετά το Ελσίνκι, όποιο και αν είναι αυτό το αποτέλεσμα.
Βεβαίως οι δηλώσεις οι οποίες έχουν γίνει δεν θα έλεγα ότι είναι ανησυχητικές, νομίζω είναι εκτός κλίματος. Είδα τη δήλωση σήμερα του κ. Τζεμ που είναι σε ένα μήκος κύματος θετικό, λέγοντας καταρχήν ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να εναρμονιστεί σε σχέση με προβλήματα που έχει με την Ελλάδα, με τα ευρωπαϊκά ήθη, έθιμα, κανόνες και ότι ήδη έχει δεσμευτεί και θα δεσμευτεί γι’ αυτή την πορεία. Αυτό λοιπόν είναι ένα σημαντικό νομίζω μήνυμα και μιλά για την καλή ή εν πάσει περιπτώσει, την καλύτερη σχέση που έχει αναπτυχθεί μεταξύ των δύο χωρών. Νομίζω ότι αν αυτή η δέσμευση αποτυπωθεί και πρέπει να αποτυπωθεί και στο Ελσίνκι με τον α ή β τρόπο, είναι σημαντικό, εφόσον βεβαίως πάρει την υποψηφιότητα η Τουρκία.
Η απόφαση μεθαύριο θα σηματοδοτήσει, είμαι σίγουρος, εξελίξεις με τον α ή β τρόπο και ελπίζω να είναι θετικές αυτές οι εξελίξεις.”