Με πρωτοβουλία του Υπουργού Εξωτερικών κ. Γιώργου Α. Παπανδρέου και της 'Ενωσης Διπλωματικών Υπαλλήλων, πραγματοποιήθηκε σήμερα στο αμφιθέατρο του υπυργείου, εκδήλωση στη μνήμη του Γιάννου Κρανιδιώτη.

Μ. ΚΑΜΠΑΝΗΣ (Διευθυντής Εθιμοτυπίας) : Κύριε Υπουργέ, κύριε Aναπληρωτή Υπουργέ, κύριοι Γενικοί Γραμματείς, σεβαστή κα Κρανιδιώτη, αγαπητές Κατερίνα και Λήδα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, συγκεντρωθήκαμε σήμερα τρεις μήνες μετά τον άδικο και τραγικό χαμό του Γιάννου Κρανιδιώτη, για να υπογραμμίσουμε το γεγονός ότι το σύνολο των εργαζομένων στο Υπουργείο αυτό, ούτε ξέχασε, ούτε πρόκειται να ξεχάσει την άξια πολιτική προσωπικότητα και ιδίως τον φίλο που έφυγε.

  Ο Γιάννος, γιος ο ίδιος διαπρεπούς διπλωμάτη, δεν πέρασε από το Υπουργείο απλά και μόνο στο πλαίσιο μιας νομοτελειακής δημοκρατικής εναλλαγής. Ο Γιάννος ανδρώθηκε και ταυτίστηκε με το Υπουργείο Εξωτερικών και με τους ανθρώπους του. Περάσαμε πολλές ώρες μαζί του, μας γνώρισε και τον γνωρίσαμε, μας εμπιστεύτηκε και τον στηρίξαμε.

  Η άμεση επαφή του με την διπλωματική πρακτική και πραγματικότητα, του προσέδωσε στέρεο τεχνοκρατικό υπόβαθρο και ενόραση. Βάζοντας τον πήχη ψηλά, πιο ψηλά και από τον εαυτό του, εργάστηκε με μεράκι, με αφοσίωση στο καθήκον και με την βεβαιότητα ότι το έθνος έχει τη δυνατότητα να μεγαλουργήσει.

  Εχθροί του ήταν η οκνηρία, η έλλειψη φαντασίας, η μιζέρια, η στείρα ακαμψία. Ο Γιάννος Κρανιδιώτης δεν έλεγε ψέματα. Δεν ήξερε να λέει ψέματα. Κυρίως δεν έκρυβε την αλήθεια. Ήξερε να ενθαρρύνει τους συνεργάτες του και να αναγνωρίζει την προσφορά. Ήθελε και επιζητούσε την γνώμη των συναδέλφων, ακόμη και σε περιπτώσεις διαφωνίας.

  Ήταν από τις σπάνιες περιπτώσεις ανθρώπων που συνδυάζουν την δύναμη της εξουσίας, με την απλότητα, την άσκηση διοίκησης με την κατανόηση την ευφυία με την ανεκτικότητα. Ο Γιάννος δεν χρησιμοποίησε το Υπουργείο για οποιεσδήποτε θεμιτές άλλοτε ή πολιτικές φιλοδοξίες, αλλά αναλώθηκε γι' αυτό.

  Τα συναισθήματα αυτά περιέχουν λίγα μόνο από τα στοιχεία εκείνα που μας ώθησαν να εισηγηθούμε στον κύριο Υπουργό να δώσουμε το όνομα του Γιάννη Κρανιδιώτη στο αμφιθέατρο αυτό και τον ευχαριστούμε για την άμεση ανταπόκρισή του.

  Η σημερινή εκδήλωση δεν είναι απλά ημέρα μνήμης. Είναι μια ευκαιρία για αναβάπτιση στο όραμα και το παράδειγμα του Γιάννου Κρανιδιώτη, για μια Ελλάδα με πρωταγωνιστικό ρόλο, για υπερήφανους Έλληνες και Ελληνίδες, για μια Κύπρο ελεύθερη, μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας, για μια βαλκανική ειρηνική, για μια Μεσόγειο λίκνο συνεννόησης και συνεργασίας.

  Κύριε Υπουργέ στην υλοποίηση του οράματος αυτού που ξέρουμε ότι είναι και δικό σας, θα μας βρείτε θερμούς συμπαραστάτες και αρωγούς. Σας ευχαριστώ πολύ. Κύριε Υπουργέ έχετε τον λόγο.

ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ : Ευχαριστώ κύριε πρέσβη. Σεβαστή κυρία Κρανιδιώτη, Κατερίνα, Λήδα, φίλες και φίλοι, κυρίες και κύριοι, έτυχε σε εμένα το θλιβερό προνόμιο να σας μιλήσω για έναν άξιο συνεργάτη μας, ο οποίος έπεσε κυριολεκτικά στο καθήκον, στο τραγικό ατύχημα στα μέσα του περασμένου Σεπτέμβρη.

  Και ειδικά σήμερα μετά από την Σύνοδο Κορυφής του Ελσίνκι, νομίζω ότι αρμόζει να ξαναφέρουμε στη μνήμη μας τον Γιάννο Κρανιδιώτη, ο οποίος με αφανή και αποτελεσματικό πράγματι τρόπο, συνέβαλε στην ουσιαστική επιτυχία αυτή. Ο Γιάννος Κρανιδιώτης ήταν ένας άνθρωπος ήπιων τόνων, αλλά και υψηλών στόχων.

  Και συνάμα υπήρξε τολμηρός. Συνέβαλε στον σχεδιασμό μιας καινοτόμου πολιτικής, μαζί με συνεργάτες, όπως τον Χρήστο τον Ροζάκη, σε στενή συνεργασία και μαζί μου, παλαιότερα με τον Θόδωρο τον Πάγκαλο, τον Κάρολο τον Παπούλια, αλλά και με τους Πρωθυπουργούς τον Ανδρέα Παπανδρέου και τον σημερινό Πρωθυπουργό τον Κων/νο Σημίτη.

  Ήταν και ένας άνθρωπος, ο οποίος με επιμονή κυνηγούσε την υλοποίηση των στόχων που είχαμε θέσει και είμαι βέβαιος ότι δεν χρειάζεται να πω πολλά λόγια για την καριέρα του, γιατί είναι γνωστά στο Υπουργείο, του οποίου ήταν αναπόσπαστο μέλος και εργάστηκε σ' αυτό το Υπουργείο για τόσα χρόνια.

  Θα ήθελα όμως να αναφερθώ στους κυριότερους σταθμούς. Υπήρξε γιος του Νικολάου Κρανιδιώτη, ανθρώπου συνδεδεμένου τόσο με τον Μακάριο, όσο και με το κυπριακό ζήτημα και χάρη στις πολύ σπουδαίες σπουδές του στο χώρο της Νομικής, ο Ανδρέας Παπανδρέου τον έχρισε ειδικό του σύμβουλο για θέματα Κύπρου και ευρωπαϊκών υποθέσεων.

  Μεταπήδησε στο Υπουργείο Εξωτερικών σαν Ειδικός Γραμματέας για ευρωπαϊκές υποθέσεις το 1984 και στην περίοδο των πολιτειακών αναταραχών 1988 και '90, εκμεταλλεύτηκε γόνιμα τον χρόνο απουσίας του από το Υπουργείο Εξωτερικών με την ίδρυση του Ελληνικού Κέντρου Ευρωπαϊκών Μελετών (ΕΚΕΜ).

  Η καταγωγή του και η ισχυρή πείρα και κατάρτισή του, τον έχρισε το 1991 σύμβουλο της κυπριακής κυβέρνησης στις ευρωπαϊκές υποθέσεις και μετά την επάνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, ακολούθησε μια σταθερά ανοδική πορεία, στην αρχή ως Γενικός Γραμματέας Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και στη συνέχεια ως Υφυπουργός.

  Συμπλήρωσε όλο τον ορίζοντα των ευρωπαϊκών θεμάτων και ως μέλος το 995 με '97 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ήταν δε εκπρόσωπος της Ελλάδας στη Διακυβερνητική το 1996 που κατέληξε στην Συνθήκη του Άμστερνταμ.

  Επανήλθε στους υπουργικούς θώκους ως Υφυπουργός και απ' το 1999 ως Αναπληρωτής Υπουργός, όπου είχα την χαρά να συνεργαστώ πια και πολύ στενά μαζί του σ' αυτά τα κρίσιμα και επίκαιρα θέματα. Η συνεργασία μας υπήρξε πάντα γόνιμη, γιατί πολύ γρήγορα ασπαστήκαμε ο ένας τις σκέψεις του άλλου και την τολμηρή πολιτική την οποία χαράξαμε και συνέβαλλε ο ίδιος στην υλοποίησή της, με την ορμή ενός οραματιστή, αλλά και την γνώση ενός τεχνοκράτη.

  Επιτρέψτε μου να πω ακριβώς γι' αυτό του το πολιτικό όραμα. Υπήρξε μεγάλος υπερασπιστής των εθνικών μας συμφερόντων. Ένας ακαταπόνητος εργάτης όπως είπα και οραματιστής, για ένα καλύτερο αύριο και της Ελλάδας και της Κύπρου. Και αυτό μέσα σε μια σταθερή πορεία δίκαιης και βιώσιμης λύσης.

  Όνειρο ζωής για τον Γιάννο Κρανιδιώτη αποτέλεσε η επίτευξη δίκαιης και βιώσιμης λύσης του κυπριακού προβλήματος και η μετατροπή του σε ευρωπαϊκό πρόβλημα. Σταθερός υπερασπιστής των εθνικών μας συμφερόντων και όπως είπα οραματιστής για το καλύτερο αύριο, είδε την ευρωπαϊκή ενταξιακή πορεία να αποτελεί ένα εξαίρετο εργαλείο δουλειάς για όσους όχι μόνο θέλουν να κατανοήσουν, αλλά και να εντρυφήσουν σε θέματα που σε καθημερινή βάση χειρίζεται το Υπουργείο, ένα εργαλείο δουλειάς για την προώθηση των μεγάλων οραμάτων της δίκαιης λύσης του κυπριακού.

  Η σύνδεση του κυπριακού προβλήματος με την Ευρώπη, ήταν και ένας βασικός στόχος που συνέδεε σε μια λογική ο ίδιος ο Γιάννος, μια λογική που τον έκανε σταθερό υποστηρικτή για την ανάγκη εξομάλυνσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων, όπου και εκεί έβλεπε μέσα από τη δικιά του έμπνευση, την σύνδεση πια των ελληνοτουρκικών σχέσεων με ένα πλέγμα ευρωτουρκικών σχέσεων.

  Και σίγουρα τα πρώτα βήματα ήταν μετά από τη δικιά του προσπάθεια για την λεγόμενη τελωνειακή ένωση, όπου ξεκίνησαν και με απόφαση τότε οι διαπραγματεύσεις για την ενταξιακή πορεία της Κύπρου.

  Προχωρήσαμε πάνω σ' αυτά τα βήματα στην πορεία εξομάλυνσης των σχέσεών μας με την γείτονα χώρα και πετύχαμε έναν σημαντικό στόχο μετά από τις πρόσφατες εξελίξεις, την ενσωμάτωσή τους ακριβώς όπως ονειρευόταν και ο Γιάννος, στο πλαίσιο των ευρωτουρκικών σχέσεων.

  Με την συναίνεσή μας στην υποψηφιότητα της Τουρκίας, ανοίξαμε το δρόμο για την ευρωπαϊκή προσέγγισή της, εξασφαλίζοντας ταυτοχρόνως την πλήρη υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα δίκαια αιτήματά μας, έργο και οράματα που μοιραστήκαμε ο Γιάννος και εγώ και που σήμερα συνεχίζουμε να προωθούμε και επιτελούμε.

  Ποιά ήταν αυτή η εικόνα του Γιάννου Κρανιδιώτη, αυτό το περίγραμμα μέσα στο οποίο κινείται η άσκηση της εξωτερικής μας πολιτικής. Κατ' αρχήν, να καθοριστούν οι βασικοί στόχοι και προτεραιότητες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής καθώς η χώρα εισέρχεται στην νέα χιλιετία.

  Δύο ήταν και είναι οι στόχοι. Πρώτον, ο στόχος του μετασχηματισμού της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής σε ένα λειτουργικό εργαλείο για την προώθηση των συμφερόντων της Ελλάδας ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και ως χώρας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και δεύτερον, η επιθυμία να προσφέρουμε ενεργά στην προώθηση των αρχών της ειρήνης, της σταθερότητας και της συνεργασίας, ειδικότερα τα Βαλκάνια, αλλά και ευρύτερα στην περιοχή της Ανατολικής μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας.

  Ο Γιάννος σημείωνε επίσης ότι η ελληνική εξωτερική πολιτική ξεδιπλώνεται σε τρεις ομόκεντρους κύκλους, που καθορίζουν την θέση της Ελλάδας στο διεθνές σύστημα. Ο εσωτερικός κύκλος σχηματίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, στην οποία η Ελλάδα ανήκει οργανικά και θεσμικά ως πλήρες μέλος.

  Ο δεύτερος κύκλος είναι το περιφερειακό υποσύστημα της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, όπου η Ελλάδα βρίσκεται γεωγραφικά και πολιτιστικά. Και ο τρίτος, ο εξωτερικός κύκλος, αποτελείται από το ευρύτερο διεθνές παγκοσμιοποιημένο σύστημα, στο οποίο η Ελλάδα εντάσσεται χάρη στη συμμετοχή της σε διάφορα διεθνή φόρα, συμπεριλαμβανομένου του ΟΗΕ και του ανοιχτού παγκοσμιοποιημένου οικονομικού συστήματος.

  Είναι προφανές όπως χαρακτηριστικά διατύπωνε την άποψή του ο Γιάννος, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Είναι το εφαλτήριο στο οποίο η Ελλάδα βασίζεται για να αναπτύξει τον περιφερειακό και τον διεθνή της ρόλο.

  Και με οδηγό την μελλοντική εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η πολιτική της Ελλάδας μπορεί να συνοψιστεί στα ακόλουθα κύρια σημεία: Η Ελλάδα ευνοεί τη διαδικασία επέκτασης της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και την περαιτέρω ανάπτυξη της Ένωσης και εν όψει της νέας διεύρυνσης με την Κύπρο και τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Και οι θεσμικές δομές και οι μηχανισμοί λήψης αποφάσεων πρέπει γι' αυτό τον λόγο να ενδυναμωθούν.

  Επίσης, η Ελλάδα πιστεύει ότι ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός της Τουρκίας είναι ταυτόχρονα και επιβεβλημένος και χρήσιμος και εφικτός. Επίσης, η ένταξη της Κύπρου θα συμβάλλει στην οικονομική ευμάρεια του νησιού, αλλά θα ενδυναμώσει την αίσθηση ασφάλειας του πληθυσμού ενώ θα πρέπει να αποσαφηνιστεί ότι το πολιτικό ζήτημα δεν θα πρέπει να σχετίζεται με την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κάτι που πίστευε πάντα ο Γιάννος ο Κρανιδιώτης.

  Τέλος, η εδραίωση ενός συστήματος διαπεριφερειακής συνεργασίας που θα αγκαλιάζει όλες τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, παραμένει ένας από τους βασικούς στόχους της εξωτερικής πολιτικής. Ο Γιάννος Κρανιδιώτης με τις συνεχείς προσπάθειες να προάγει τα συμφέροντα του ελληνισμού και να υποστηρίξει τους εθνικούς μας στόχους, τίμησε με την παρουσία του και το έργο του το Υπουργείο Εξωτερικών.

  Και εμείς με την σειρά μας, θέλουμε να αποδώσουμε τον ελάχιστο φόρο τιμής που πηγάζει από μια ηθική υποχρέωση. Αλλά κάτι πολύ περισσότερο, μια αφιέρωση στον Έλληνα Κύπριο και στον Κύπριο Έλληνα αγωνιστή της δημοκρατίας. Μια αφιέρωση για να τον θυμόμαστε πάντα, όπως δεν ξεχνάμε το μεγάλο θέμα που τον απασχολούσε διακαώς.

  Στην μνήμη του Γιάννου Κρανιδιώτη και σε συμφωνία με την Ένωση Διπλωματικών Υπαλλήλων, βαφτίζουμε αυτήν εδώ την αίθουσα σε αίθουσα Γιάννου Κρανιδιώτη. Θα είναι ένας τρόπος ο λογισμός μας να συντροφεύει την μνήμη του. Μια αίθουσα αφιερωμένη στη δημιουργική ανταλλαγή σκέψεων και οραματισμών, όπως ακριβώς σκεφτόταν να το πράξει ο Γιάννος, δημιουργώντας και τους κατάλληλους χώρους για άλλους μεγάλους του ελληνισμού.

  Ο Γιάννος Κρανιδιώτης ήταν ο πλέον Έλληνας ανάμεσα σε όλους τους Έλληνες, ο άνθρωπος που συνέδεσε τον ελληνισμό όλου του κόσμου σε ένα όλο, είτε στην διασπορά είτε στην Κύπρο, είτε στην εδώ στην χώρα μας. Με πάθος υπερασπίστηκε τα συμφέροντα του ελληνισμού.

  Χάθηκε σε ένα ταξίδι στο Βουκουρέστι, για την ειρήνη και την αλληλοβοήθεια στα Βαλκάνια και την φιλία των λαών. Ο Γιάννος ήταν ο άνθρωπος που συνέβαλε όσο λίγοι άλλοι στην ευρωπαϊκή πορεία της χώρας μας, στην ευρωπαϊκή πορεία της Κύπρου. Βαθιά πατριώτης και ευρωπαϊστής, κάτι που δεν είναι -και νομίζω αποδεικνύουμε καθημερινά- το ένα αντιτιθέμενο στο άλλο.

  Πολιτικός που ακούραστα δούλευε για την Ελλάδα και ερευνητής πάντα της αλήθειας. Οραματιστής αλλά και άνθρωπος της πράξης και δεινός διαπραγματευτής. Ο Γιάννος Κρανιδιώτης ήταν από τους λίγους Έλληνες πολιτικούς που διείδαν πολύ νωρίς τις δυνατότητες που παρείχε σε χώρες όπως στην Ελλάδα το πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

  Ήταν το χαμογελαστό παιδί, αλλά και ο ακαταπόνητος εργάτης του Υπουργείου μας. Κανείς κόπος, καμιά κούραση, κανένα πρόβλημα δεν μπορούσε να τον σταματήσει στη δράση του για το καλό της χώρας και την φιλία των λαών, για την ανάπτυξη του οράματος της ειρήνης.

  Ρεαλιστής στη δράση του, σχεδίαζε μέσα από ένα βαθύ ανθρώπινο και σοσιαλιστικό όραμα το αύριο της χώρας και της Ευρώπης. Χάσαμε όλοι έναν φίλο, έχασα προσωπικά έναν φίλο, έναν συνοδοιπόρο στα οράματα του Υπουργείου Εξωτερικών. Είμαι σίγουρος ότι όλοι σας αισθάνεστε ακριβώς το ίδιο, ότι χάσαμε έναν φίλο.

  Χάσαμε και έναν άξιο εργάτη για την Ελλάδα και τον ελληνισμό. Και τα λέω αυτά σήμερα με έντονα ανάμεικτα συναισθήματα, που απ' τη μια μεριά ζούμε την δικαίωση της δικιάς του πολιτικής που τόσο πολύ πίστευε, αλλά και απ' την άλλη που δεν είναι κοντά μας, όχι μόνο να απολαύσει αυτούς τους καρπούς των δικών του κόπων και να τον ευχαριστήσουμε, αλλά για να συνεχίσουμε μαζί σε μια νέα πορεία που διανοίγεται, μια ελπιδοφόρα όσο και δύσκολη πορεία και των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αλλά και της δίκαιης λύσης για την Κύπρο. Τον ευχαριστούμε.

Μ.ΚΑΜΠΑΝΗΣ : Θέλω απλώς να πληροφορήσουμε τους κυρίους συναδέλφους ότι έχει εκδοθεί ήδη το βιβλίο εκδόσεων Σιδέρης, "η ελληνική εξωτερική πολιτική: Σκέψεις και προβληματισμοί στο κατώφλι του 21ου αιώνα" του Γιάννη Κρανιδιώτη. Την Παρασκευή θα γίνει επίσημη παρουσίαση του βιβλίου αυτού. Σας ευχαριστώ πολύ.