ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ Γ.Α.ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ
ΣΤΗΝ "ΗΜΕΡΗΣΙΑ"

Παρασκευή 24 Δεκεμβρίου 1999

---

Ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Παπανδρέου, μιλά στην «Η» για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις

Επόμενο βήμα μας η Επιτροπή "Σοφών"

Ελλάδα – Τουρκία το ισχυρό δίδυμο σε Βαλκάνια - Καύκασο

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον Σπύρο ΣΟΥΡΜΕΛΙΔΗ

Μικρά και σταθερά βήματα για να εδραιωθεί n ελληνοτουρκική προσέγγιση, να αντιμετωπισθούν τα προβλήματα χωρίς τις ψευδαισθήσεις και τις παρερμηνείες του παρελθόντος προτείνει ο Γιώργος Παπανδρέου στη συνέντευξή του στην «Η».
Ο υπουργός Εξωτερικών δηλώνει ότι η Ελλάδα και n Τουρκία μπορούν να δημιουργήσουν ένα ισχυρό επιχειρηματικό δίδυμο στα Βαλκάνια αλλά και στην ευρύτερη περιοχή. Δηλώνει ότι η Ελλάδα θα δώσει όλη την ευρωπαϊκή της τεχνογνωσία στην Τουρκία και ζητεί, παράλληλα, να αποκλειστεί η απειλή χρήσης βίας από τις σχέσεις των δύο κρατών.
Εκτιμά ότι η δραστηριοποίηση Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων μπορεί να προσεγγίσει νομικές οδούς για την επίλυση προβλημάτων. Ρεαλιστής όσο ποτέ άλλοτε, δηλώνει ότι είναι πρόωρη -αν και καλοδεχούμενη- n συζήτnση για μείωση των εξοπλισμών, ενώ οι επισκέψεις πρωθυπουργών πρέπει να γίνουν σε κατάλληλα προετοιμασμένη ώρα. Ο Γ. Παπανδρέου δηλώνει ότι το ΠΑΣΟΚ έχει πλεονέκτημα όποτε και να γίνουν οι εκλογές, ενώ δεν κρύβει ότι θέλει να παραμείνει στο υπουργείο Εξωτερικών και μετά τη νέα εκλογική μάχη.

Ο Γ. Παπανδρέου σε μία από τις...συνηθισμένες,  το τελευταίο χρονικό διάστημα συναντήσεις του με τον Ισμαήλ Τζεμ

Το Ελσίνκι έχει προδιαγράψει μια πορεία συζήτησης και διαλόγου με τηv Τουρκία. Θα περιμένετε πρωτοβουλίες από τηv Τουρκία ή θα αναλάβετε εσείς πρωτoβουλία για να ξεκινήσει μια διαδικασία που θα αφορά τα μεγάλα θέματα με την Τουρκία;

Το Ελσίνκι δημιούργησε δύο πράγματα. Δημιούργησε μια σοβαρή πολιτική βάση πάνω στην οποία διαμορφώνεται ένα πλαίσιο των σχέσεων μεταξύ ΕΕ - Τουρκίας και αυτός ήταν ο βασικός μας στόχος, δεν ήταν ο στόχος μας να επιλυθούν όλα τα προβλήματα προ του Ελσίνκι.

Το δεύτερο είναι ότι δημιούργησε μια δυναμική και μέσα στο εσωτερικό της Τουρκίας και στην Κύπρο και επί του Κυπριακού αλλά και στην ενταξιακή πορεία και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Άποψή μου είναι ότι θα πρέπει να αφήσουμε αυτή τη δυναμική να εξελιχθεί, δεν πιστεύω ότι ήρθε η στιγμή να επιλυθούν άμεσα τα ζητήματα αλλά ήρθε η στιγμή να συνεχίσουμε την εμπέδωση ενός κλίματος καινούργιου που έχει διαμορφωθεί μετά από τις τελευταίες εξελίξεις. Η επίσκεψή μου στην Άγκυρα και η επίσκεψη Τζεμ στην Αθήνα έχει δύο στόχους.

Την υπογραφή των συμφωνιών πάνω στα ζητήματα κοινού συμφέροντος (εμπορικά, τουριστικά, οικονομικά, περιβαλλοντικά, πολιτιστικά, ασφάλειας του πολίτη κ.ο.κ.).

Την έναρξη μιας συνεργασίας των δύο χωρών για τα ευρωπαϊκά, δηλαδή η αξιοποίηση της ελληνικής εμπειρίας των 20 ετών και ιδιαίτερα των τελευταίων ετών με τις άλλες υποψήφιες χώρες, για τη μεταφορά τεχνογνωσίας στην τουρκική δημόσια διοίκηση πάνω στην ευρωπαϊκή της πορεία.

Αυτό το δεύτερο είναι ευεργετικό για τη διασύνδεση των δύο γραφειοκρατιών.

Τονίζω ότι αν απελευθερωθούν τα χέρια μας από το Κυπριακό, τα ελληνοτουρκικά γενικότερα, με θετικές εξελίξεις πάντα, η Ελλάδα πράγματι μπορεί να είναι ο σημαντικότερος σύμμαχος για την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας.

Έχετε προϊδεάσει καθόλου τηv τουρκική πλευρά γι’ αυτή σας τηv πρόθεση;

Έχουμε συζητήσει και πιστεύω ότι αυτό θα αναδειχθεί και στις συναντήσεις και θα υπάρξουν και συμφωνίες.

Η περαιτέρω ενίσχυση των μη κρατικών δραστηριοτήτων, ιδιωτικής πρωτοβουλίας, τοπικής αυτοδιοίκησης κλπ. έχει παίξει ένα καθοριστικό ρόλο στις σχέσεις μας τους τελευταίους μήνες, και πια θα δοθεί μια ώθηση σε αυτές τις πρωτοβουλίες οι οποίες είναι πάρα πολλές και μάλιστα έχουμε αρχίσει και καταγράφουμε τις πρωτοβουλίες αυτές και εκ των πραγμάτων θα συμβάλουμε και στην περαιτέρω βελτίωση των σχέσεων μας, οικονομικών σχέσεων και σε όλους τους τομείς που υπογράφουμε.

Είναι πρόωρο να συζητηθούν τα μεγάλα ανοικτά θέματα;

Θεωρώ ότι είναι πρόωρο να αντιμετωπίσουμε τα ζητήματα, υπάρχει όμως από παλιά μια διαδικασία, με ελληνική μάλιστα πρόταση, στα πλαίσια της ΕΕ για τη συνάντηση εμπειρογνωμόνων και εκεί βεβαίως πάντα έχουμε θέσει ως πλαίσιο τη νομική προσέγγιση των ζητημάτων που υπάρχουν και για μας είναι το θέμα της υφαλοκρηπίδας. Υπάρχει μια άλλη αντίληψη από την άλλη πλευρά και η αναβίωση αυτής της προσπάθειας θα είναι το πρώτο βήμα προς αυτή τη κατεύθυνση. Πρώτο βήμα, η εμπέδωση αυτού του νέου κλίματος, σε δεύτερη φάση η αναβίωση αυτής της προσπάθειας νομικής προσέγγισης μέσα στα πλαίσια της ΕΕ κάτι που είχε αρνηθεί παλαιότερα η Τουρκία μετά από το Λουξεμβούργο.

Κι όμως ο κ. Τζεμ άφησε ανοικτό ακόμα και το θέμα επισκέψεων των κκ Σημίτη και Ετσεβίτ σε Άγκυρα και Αθήνα. Δεν βλέπετε δυνατότητα γρηγορότερων εξελίξεων; Βεβαίως μετά τις εκλογές...

Πρώτα απ’ όλα να τονίσω ότι δεν διστάσαμε να πάρουμε πρωτοβουλίες και να προχωρήσουμε στα εθνικά μας ζητήματα με την προώθηση του όλου ζητήματος του Ελσίνκι, πριν ο κ. Καραμανλής αλλάξει στάση για τον κ. Στεφανόπουλο. Σαφώς θα συνεχίσουμε αυτή την προσπάθεια, ασχέτως ημερομηνιών των εκλογών.

Το ουσιαστικό είναι να κάνουμε σταθερά βήματα.

Προέχει να διαμορφώσουμε το καλύτερο κλίμα που θα διασαφηνίσει το πεδίο των πραγματικών συμφερόντων ή διαφορετικών συμφερόντων που μπορεί να έχουν οι δύο χώρες, φεύγοντας από τις μυθολογίες, από κάποιες ψυχολογικές πιέσεις για να δούμε πραγματικά εάν υπάρχουν δυνατότητες προσέγγισης στα μεγάλα αυτά ζητήματα.

Σε ό,τι αφορά τις επισκέψεις των δύο πρωθυπουργών, δεν υπάρχει τέτοια απόφαση, χωρίς να αποκλείεται. Όμως οι επισκέψεις πρωθυπουργών εκ των πραγμάτων δημιουργούν σημαντικές προσδοκίες. Να μη δημιουργήσουμε κάποιες ψευδαισθήσεις ή προσδοκίες μεγάλες οι οποίες μετά δεν θα ευοδωθούν.
 

Υπάρχει ζωηρό ενδιαφέρον από τηv πλευρά των επιχειρηματιών να αναπτύξουμε κοινή δράση για εργασίες και επενδύσεις. Οι δύο πλευρές θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν αυτές τις νέες δραστηριότητες σrον επιχειρηματικό τομέα;

Σαφώς και το έχουμε κάνει ήδη και θα έλεγα ότι ο όρος θέματα «κοινού συμφέροντος» είναι καλύτερος από το θέματα «χαμηλής πολιτικής» όπως ονομάστηκαν και με τα οποία ξεκίνησε ο διάλογος. Γιατί υπάρχουν σημαντικά κοινά συμφέροντα και υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες για τις δύο χώρες όταν μπορούν να συνεργάζονται ομαλά μεταξύ τους. Αυτό δεν μπορεί παρά να δημιουργεί μια νέα δυναμική για την επίλυση των διαφορών ή την υποβάθμιση κάποιων ζητημάτων πού πιστεύουμε ότι είναι και εκ των πραγμάτων μη υπαρκτά, π.χ. γκρίζες ζώνες στο Αιγαίο. Αν λοιπόν με τη διαδικασία αυτή της προσέγγισης στα κοινά συμφέροντα φανεί ότι ουσιαστικά εξαφανίζονται και από το λεξιλόγιο ακόμα οι «γκρίζες ζώνες», θα είναι μια σημαντική βελτίωση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Δηλαδή να επιλυθούν ορισμένες διαφορές χωρίς να φτάσουμε στο δικαστήριο της Χάγης;

Βεβαίως. Ακόμα καλύτερα να αφαιρεθούν προβλήματα χωρίς την Χάγη. Θα θυμόσαστε στις γενικές μας θέσεις, τότε που μιλάγαμε για τα Ίμια, λέγαμε ότι το καλύτερο θα ήταν να υπάρξει μια δήλωση από πλευράς Τουρκίας ότι δεν υπάρχει τέτοιο ζήτημα, δεν υπάρχει τέτοιο πρόβλημα. Αν n Τουρκία εμμένει, τότε υπάρχει και η προσφυγή στη Χάγη. H εμμονή της Ελλάδας στο δικαστήριο της Χάγης έχει βεβαίως μια βάση. Πρώτον ότι θεωρούμε ότι είναι το κατάλληλο όργανο ή εργαλείο για την επίλυση ζητημάτων, όπως η υφαλοκρηπίδα, που είναι πολύπλοκα ζητήματα νομικής φύσης και τα οποία χρειάζονται τέτοιου είδους εργαλεία. Υπάρχει όμως και κάτι βαθύτερο, το οποίο σε ένα βαθμό έχει απαντηθεί από το Ελσίνκι. Ότι η σχέση Ελλάδας - Τουρκίας διαπνεόταν από μία σχέση απειλών, casus beli, πιέσεων στρατιωτικών και αυτό το οποίο ανεδείκνυε με τη θέση της η Ελλάδα είναι ότι υπάρχει ένα νομικό πλαίσιο ή μια λογική ειρηνικών λύσεων και επιλύσεων και διαδικασιών και αυτό είναι που διασφαλίζει τη σταθερότητα και τις καλές σχέσεις. Αν λοιπόν στο μέτρο που το Ελσίνκι κατοχυρώνει αυτή την άλλη αντίληψη, των ειρηνικών διαδικασιών μπορούμε να φύγουμε από το πλαίσιο της απειλής βίας.

Εδώ θα ήθελα να κάνω και μια άλλη παρένθεση. Η Ελλάδα δεν έλεγε ποτέ, και ίσως κακώς έχει διαμορφωθεί αυτή η διεθνής άποψη ή συνθηματoλογία, ότι είμαστε εναντίον του διαλόγου με την Τουρκία. Αυτό που ουσιαστικά έλεγε η Ελλάδα και το λέει και σήμερα, είναι ότι δεν διαπραγματευόμαστε κυριαρχικά δικαιώματα. Δεν βάζουμε στο τραπέζι κυριαρχικά μας δικαιώματα. Το να συζητήσουμε για την υφαλοκρηπίδα και το ποια θα είναι n διαδικασία επίλυσής του, που θεωρούμε ότι είναι το διεθνές δικαστήριο της Χάγης, αυτή η συζήτηση έχει γίνει 25 χρόνια. Ο διάλογος έχει γίνει 25 χρόνια. Επί Καραμανλή και Ντεμιρέλ. Δεν είναι δηλαδή ότι δεν κάνουμε διάλογο. Απλώς, στον διάλογο αυτόν μπορεί να έχουμε διαφορετικές απόψεις.
 

Στον επιχειρηματικό τομέα τι κατά τη γνώμη σας μπορεί να γίνει, σε ποιους τομείς, αν έχετε ζητήσει εσείς τηv συνδρομή κάποιων Ελλήνων επιχειρηματιών και αν γίνεται μια αντίστοιχη δουλειά από την τουρκική πλευρά;

Σε ό,τι αφορά την επιχειρηματική δραστηριότητα ήδη με τις συζητήσεις που έχουμε κάνει με τους Έλληνες επιχειρηματίες, και έχουμε συζητήσει με αρκετούς, υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον. Υπάρχει παρόμοιο ενδιαφέρον και από την τουρκική πλευρά. Ήδη, στις διμερείς μας συναντήσεις με τους Τούρκους, με τον Ισμαήλ Τζεμ, υπάρχει ενδιαφέρον και για κοινές πρωτοβουλίες στα Βαλκάνια, επιχειρηματικές δραστηριότητες, το όλο θέμα της ανασυγκρότησης των Βαλκανίων και όχι μόνο.

Θα μας επιτρέψουν κ. υπουργέ άλλες ισχυρές χώρες να δουλέψουμε Έλληνες και Τούρκοι μαζί; Οι Αμερικανοί για παράδειγμα, οι Γερμανοί...;

Θα το βάλω αλλιώς. Νομίζω ότι εκεί όπου εμφανίζεται n Ελλάδα και η Τουρκία μαζί, είναι ένα πάρα πολύ ισχυρό δίδυμο και οικονομικά και πολιτικά. Αυτό δεν αποκλείει στο δίδυμο να προστεθεί και ένας τρίτος. Να είναι π.χ. Ελλάδα - Τουρκία - Γαλλία ή Γερμανία, ή Αγγλία, ή Ιταλία ή γιατί όχι η Τσεχία η οποία π.χ. ενδιαφέρεται πολύ και έχουμε μια στενή συνεργασία ή και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό το οποίο ουσιαστικά, και να πω ότι δεν είναι μόνο στα Βαλκάνια, αλλά και στον Καύκασο επίσης προσκληθεί από τους Τούρκους να συνεργαστούν και εκεί. Εγώ πιστεύω ότι θα ανοίξουν πάρα πολλές δυνατότητες. Κέφι να ‘χουμε, διάθεση να έχουμε, δυνατότητες να ‘χουμε να αξιοποιήσουμε αυτή την ευκαιρία.

Πάντως, στην ανάπτυξη κοινής δραστηριότητας Ελλήνων - Τούρκων επιχειρηματιών θα βοηθούσε μια σύμβαση για την αποφυγή διπλής φορολογίας...

Ακριβώς είναι μέσα στις συμφωνίες τις οποίες έχουμε διαπραγματευτεί. Είμαστε στο τέλος αυτής της διαπραγμάτευσης, εκκρεμότητα υπάρχει στο θέμα της ναυτιλίας, που φορολογούνται οι ναυτιλιακές εταιρείες. Εμείς προσπαθούμε και ακόμα αυτές τις ημέρες και προ της Πρωτοχρονιάς να το αντιμετωπίσουμε, ώστε τέλη Γενάρη να γίνουν οι επισκέψεις.

Βλέπετε το ενδεχόμενο μείωσης των εξοπλισμών;

Είμαστε κατ’ αρχήν υπέρ αυτής της προοπτικής και υπάρχουν διάφορες προτάσεις. Νομίζω όμως ότι είναι νωρίς να μιλά για συγκεκριμένες ενέργειες, εάν βεβαίως επιταχυνθούν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και οι θετικές εξελίξεις αυτή η προοπτική θα επιταχυνθεί επίσης. Δεν θέλω όμως και εδώ να διαμορφώσω, να κάνω μία ευχή, να την βάλω σε ένα χρονοδιάγραμμα όταν είναι νωρίς ακόμα να πάρουμε μία απόφαση. Η άμυνά μας αποτελεί σημαντικό στοιχείο όχι μόνο στην προστασία των συμφερόντων μας, αλλά ακόμα και σrn διατήρηση μιας απαραίτητης ισορροπίας ώστε οι όποιες συζητήσεις κάνουμε με τη γείτονα χώρα να έχουν ένα θετικό αποτέλεσμα, θα έλεγα αμοιβαίο για τα συμφέροντα και των δύο χωρών. Δεν είναι αντιφατικά αυτά. Σαφώς, όμως, η προοπτική της μείωσης των εξοπλισμών πρέπει να υπάρξει, είναι μέσα στις μακροχρόνιες σκέψεις και θα έλεγα πολλών πολιτικών δυνάμεων της χώρας ώστε σημαντικά ποσά που αυτή τη στιγμή απορροφούνται από τους εξοπλισμούς να μπορούν να πάνε σε άλλους τομείς, κοινωνικούς ειδικότερα ή οικονομικών επενδύσεων για τη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας.

Πώς εκτιμάτε τον ρόλο του Πατριαρχείου σε αυτήν τηv προσπάθεια στις ελληνοτουρκικές σχέσεις;

Υπήρξαν πολλές συζητήσεις για το θέμα Πατριαρχείο τον τελευταίο καιρό, ειδικότερα για το θέμα της Χάλκης και δεν ήταν μόνο από την ελληνική πλευρά, αλλά υπήρξαν και πολλές χώρες, όπως ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες οι οποίες το έχουν αναδείξει. Είναι νομίζω από τα ζητήματα που κι αυτά μέσα στη νέα δυναμική των σχέσεών μας, αλλά όχι μόνο των νέων ελληνοτουρκικών σχέσεων, μη ξεχνάμε ότι το Πατριαρχείο δεν είναι ελληνοτουρκικό ζήτημα, έχει σχέση με ζητήματα ανεξιθρησκίας, ζητήματα ελευθερίας, έκφρασης και επίσης εκφράζει ολόκληρη την Ορθοδοξία το Πατριαρχείο και όχι μόνο την Ελλαδική Ορθοδοξία.

Η Τουρκία έχει το προνόμιο να έχει στην επικράτειά της το κέντρο της Ορθοδοξίας. Ένα δίαυλο διαλόγου με τις ορθόδοξές χώρες.

Προχθές, είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε, να υποδεχτούμε τον πρίγκιπα Χασάν από την Ιορδανία ο οποίος έχει προωθήσει μαζί με τον Αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό αυτόν τον λεγόμενο διάλογο Ισλάμ - Ορθοδοξίας. Γιατί λοιπόν να μην αναδειχθεί το Πατριαρχείο σε έναν πόλο συσπείρωσής και διαλόγου πολιτισμών ενάντια σε αυτούς που μιλούν για την σύγκρουση των πολιτισμών, σε όσα διάφοροι μιλούν για την σύγκρουση πολιτισμών.

Ανησυχείτε για τις εξελίξεις στο Κυπριακό;

Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό εγώ βλέπω μια νέα δυναμική να διαμορφώνεται πέραν από τη διασφάλιση της ενταξιακής πορείας της Κύπρου, που είναι πολύ σημαντικό για τους Ελληνοκύπριους το αίσθημα ασφάλειας. Δεύτερον, η ίδια η Τουρκία έχει πλέον μια Ευρωπαϊκή πορεία. Κι αυτό σημαίνει δύο παραμέτρους.

Μία είναι να αποδεχτεί μια διαδικασία διαπραγματεύσεων μέσα στα πλαίσια της ομάδας της Κυπριακής κυβέρνησης ή να επιλυθεί το Κυπριακό. Και θα έλεγα και κάτι ακόμα.

Η έννοια της συνομοσπονδίας που προωθεί o Ντενκτάς μέσα σε μία ευρωπαϊκή προοπτική μπορεί και να έχει κάποια καλά στοιχεία. Εκτός αν υπάρχουν άλλες σκέψεις, άλλων συμφερόντων, που αυτές θα φανούν συν το χρόνο. Αν πράγματι η Τουρκία έχει ως βασικό στόχο να έχει στρατό, βάση, να ελέγχει το βόρειο τμήμα της Κύπρου για τους στρατιωτικούς, για τους στρατηγικούς της σκοπούς είναι βεβαίως διαφορετικό από το αν απλώς δεν θέλει απειλή στο υπογάστριο της.
 
 

Εκλογές το Μάρτιο ή τον Σεπτέμβριο;

Ως υπουργός Εξωτερικών λέω ότι το θετικό κλίμα στην εξωτερική πολιτική μπορεί να εγγυηθεί την ομαλότητα είτε γίνουν νωρίτερα ή αργότερα, έτσι ώστε να υπάρξει και θετική αποτίμηση του έργου της κυβέρνησης. Το ΠΑΣΟΚ κατέληξε σε συγκεκριμένους στόχους, τους οποίους με συστηματικό τρόπο προσεγγίζει και υλοποιεί και σε πάρα πολύ καίριους τομείς δημιουργώντας προοπτική νέας τετραετίας με περισσότερο σοσιαλιστικό, σοσιαλδημοκρατικό χρώμα για τη νέα οικονομική πορεία, την άνθηση της οικονομίας μας με επενδύσεις, νέα έσοδα, με κοινωνικό πλαίσιο στήριξης που σαφώς θα στραφεί ακόμα περισσότερο σας κοινωνικές υποδομές, και σε κοινωνικά ζητήματα όπως είναι το ασφαλιστικό, θέματα ποιότητας ζωής του πολίτη αποκέντρωση κοκ.

Πολλοί στις ΗΠΑ, στην Ελλάδα και την Τουρκία, λένε ότι η δημοτικότητά σας όπως και του κ. Τζεμ έχει ανέβει στα ύψη. Έχετε και ψηλότερους στόχους;

Σε έναν δύσκολο τομέα απλά αξιολογείται θετικά ένα δύσκολο έργο στο οποίο έχω προσπαθήσει και εγώ σαφώς και από την άλλη πλευρά και ο κ. Τζεμ, θέλω να τονίσω ότι η συνεργασία μας ήταν πάρα πολύ εποικοδομητική, δημιούργησε τη βάση μιας ειλικρίνειας και προσπάθειες αλληλοκατανόησης παρά τις διαφορές, υπαρκτές, ιστορικές ή ψυχολογικές πιθανώς σε κάποιο σημείο διαφορές. Αξιολογώ την ανταπόκριση της κοινής γνώμης ως μια θετική ανταπόκριση όχι για το πρόσωπό μου αλλά για τη χώρα μας δίνοντας τη δυνατότητα να υποστηριχθεί μια νέα πολιτική προσέγγιση επάνω στα δικά μας ζητήματα. Δεν το εντάσσω σε μια προσωπική φιλοδοξία επειδή θέλω να πάω σε κάποιο άλλο πόστο ή θέλω να αναδειχτώ.

Σε μια νέα κυβέρνηση Σημίτη θα προτιμούσατε να κρατήστε το υπουργείο Εξωτερικών;

Αυτό το οποίο θα προτιμούσα, όπως θα έλεγα σε οποιοδήποτε υπουργείο και να ήμουνα και όπως έχω τονίσει και στον πρωθυπουργό σε παλαιότερες εκλoγές, είναι ότι όταν ξεκινάει ένα έργο πρέπει να έχει μια συνέχεια. Αν λοιπόν θεωρώ ότι είμαστε στην αρχή μιας πολύ σημαντικής προσπάθειας στο μέτρο που υπάρχει ευθύνη στη δουλειά που κάνουμε τώρα, θα έλεγα ότι θα ήταν λογικό να συνεχιστεί αυτή η δουλειά. Και εγώ είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένος να συνεχίσω αυτή τη μεγάλη και συλλογική προσπάθεια για τη χώρα μας.