ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ
κ. ΓΙΩΡΓΟΥ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ

( ΣΥΝΟΜΙΛΙΕΣ ΕΛΛΑΔΑΣ - ΤΟΥΡΚΙΑΣ )
 

Σάββατο 31 Ιουλίου 1999


ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Κατ' αρχήν επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω την διπλωματική ομάδα που έκανε τις συνομιλίες αυτές τις τελευταίες μέρες, για την σημαντική δουλειά που κάνανε. Όπως ξέρετε η δουλειά που έγινε αυτή την βδομάδα ήταν απόροια μιας κοινής συμφωνίας δικιάς μου με τον Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας τον κ. Ισμαήλ Τζεμ, όταν συναντηθήκαμε στα πλαίσια του ΟΗΕ, όπου αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε συνομιλίες επί συγκεκριμένων θεμάτων. Θέματα τα οποία μάλιστα είχα προτείνει σε μία απαντητική μου επιστολή προς τον ίδιο τον Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας.

Τα θέματα αυτά θα τα χαρακτήρίζα θέματα κοινού συμφέροντος, θέματα δηλαδή στα οποία θεώρησα όταν έστειλα την επιστολή, και θεωρούμε ότι υπάρχει πεδίο κοινού συμφέροντος και άρα όχι πεδίο αντιδικίας. Βεβαίως με πιθανές διαφορετικές προσεγγίσεις, με πιθανές διαφορετικές απόψεις, αλλά όμως και με κοινά συμφέροντα.

Είναι έξι τομείς, να μην σας τους επαναλάβω, τους ξέρετε. Εγιναν οι συζητήσεις σε έξι γύρους, τρεις συναντήσεις στην Άγκυρα στην αρχή της βδομάδας και τρεις συναντήσεις εδώ στην Αθήνα στο τέλος της βδομάδας. Χθες βγήκε κοινό ανακοινωθέν, θα το είδατε, από τις δύο πλευρές, αλλά είχα την ευκαιρία χθες στο Σεράγιεβο, στα πλαίσια της υπογραφής του Συμφώνου Σταθερότητας, να συναντηθώ και με τον κ.Τζεμ, τον Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας και να κάνουμε μια πρώτη επισκόπηση, αξιολόγηση αυτής της πρώτης βδομάδας, των πρώτων αυτών συναντήσεων.

Και οι δύο συμφωνήσαμε ότι το κλίμα ήταν καλό και εποικοδομητικό και θα δοθεί συνέχεια τον Σεπτέμβρη. Νομίζω είναι 9 Σεπτεμβρίου. Θα δοθεί συνέχεια στις 9 Σεπτεμβρίου, οπότε θα υπάρχει και η δυνατότήτα να εξειδικεύσουμε και τους τομείς συνεργασίας. Ακριβώς η επόμενη φάση είναι να υπάρξει και μεγαλύτερη συμμετοχή πια και των επιμέρους υπουργείων που εμπλέκονται στα συγκεκριμένα θέματα.

Και βεβαίως αυτό διότι χρειάζεται πια μια πιο λεπτομερή επεξεργασία των θεμάτων αυτών και άρα και την πιο εμπεριστατωμένη θέση των ειδικότερων ή των ειδικών, των εμπειρογνωμόνων στα θέματα αυτά. Σαφώς, βέβαια, θα υπάρχει και η εμπλοκή, η συνεργασία, η συμμετοχή, όχι μόνο στις συνομιλίες, αλλά και μετά στην υλοποίηση, εφ' όσον πάνε αυτά καλά και των μη κυβερνητικών οργανώσεων όπως έχουμε ήδη τονίσει, π.χ. επιχειρηματιών, αλλά και άλλων. Την λεγόμενη διπλωματία του πολίτη.

Πέρα απ' αυτή την γενική αξιολόγηση, θα πρέπει να πω ότι είναι πρόωρο να βγάλουμε τα οποιαδήποτε συμπεράσματα, είναι πρόωρο να αξιολογήσουμε την έκβαση αυτής της διαδικασίας. Όπως έχω τονίσει επανειλημμένως είναι μια διαδικασία μακροχρόνια. Θα χρειαστεί δηλαδή να αξιολογηθεί με την πάροδο του χρόνου και δεν θα ήθελα να καλλιεργήσω τις οποιεσδήποτε προσδοκίες.

Θέλω όμως λέγοντας αυτά, να πω ότι από την άλλη μεριά ίσως και δυστυχώς, θεωρείται επίτευγμα ότι έγινε ακόμα και αυτή η διαδικασία μεταξύ των δύο χωρών μας. Υπάρχουν πολλά θέματα που συζητήθηκαν, πολλές ιδέες, αλλά δεν είναι η στιγμή να συγκεκριμενοποιήσουμε αυτά τα ζητήματα. Όπως σας είπα, είναι πρόωρο εώς ότου προχωρήσουν οι συζητήσεις σε επόμενη φάση.
Αυτά ήθελα να τονίσω. Δεν ξέρω αν κ. Γενικέ έχουμε κάτι άλλο να προσθέσουμε. Νομίζω μπορούμε να πάμε στις ερωτήσεις.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ με αφορμή τα όσα είπατε σχετικά με τις μειονότητες.

ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Μήπως πριν πάμε σ' αυτό το θέμα άν υπάρχει κάτι άλλο εττί των ελληνοτουρκικών και μετά βεβαίως να πάμε και σ` αυτό.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ η διαδικασία είναι να υπάρξει πρόοδος ταυτόχρονα σε όλα τα θέματα;

ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Δεν έχουμε εμείς βάλει κάποιο θέσφατο ή κάποιο δογματικό τρόπο προώθησης των θεμάτων, αλλά νομίζουμε, ναι, ότι θα πρέπει να υπάρχει μια πρόοδος σε όλα, εφ' όσον αυτό γίνεται. Θα θέλαμε αυτή την πρόοδο.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ να πάμε στα όσα είπατε σχετικά με τις μειονότητες. Χθες το βράδυ υπήρξε μια επιστολή 18 μελών της Κεντρικής Επιτροπής του Κόμματος, που εμμέσως ζητούν την παραίτησή σας. Θα θέλαμε το σχόλιό σας.

ΥΠΟΥΡΓΟΣ: 'Ενα μόνο γενικότερο σχόλιο. Νομίζω ότι χθες στο briefing o κ.Αθανασάκης ήταν πολύ σαφής και έκανε μία ξεκάθαρη ανάλυση και του νομικού -απ' ότι είδα στο briefing- πλαισίου που υπάρχει και των θέσεών μας, το οποίο και τόνισε και ο Πρωθυπουργός χθες στο Σεράγιεβο. Η θέση μας είναι ξεκάθαρη και το ότι αυτά τα θέματα ίσως παρενθετικά, μπορούν να λεχθούν με το όνομά τους, χωρίς ταμπού, αυτές οι απλές αλήθειες, οι οποίες δεν είναι διαφορετικές θέσεις, αλλά είναι απλές αλήθειες για το όλο αυτό θέμα, νομίζω αποδεικνύει κάτι πολύ σημαντικό. Ότι η χώρα μας, η Ελλάδα, έχει μια νέα αυτοπεποίθηση που δείχνει ότι δεν έχει να φοβηθεί αυτού του είδους τα ζητήματα. Οι θέσεις μας είναι πάγιες, βασίζονται στο Διεθνές Δίκαιο. Θέλω όμως να τονίσω και κάτι άλλο το οποίο παρατήρησα.

Η ένταση των απόψεων που εκφράστηκαν αυτές τις μέρες γύρω απ' αυτό το ζήτημα, θεωρώ ότι δεν έχουν να κάνουν με την επίσημη θέση της χώρας μας, αλλά έχουν να κάνουν ίσως με κάτι ουσιαστικό επίσης, τις αντιλήψεις ή τον τρόπο πως αντιλαμβανόμαστε αυτά τα θέματα στην ελληνική κοινωνία, στα πολιτικά κόμματα και χαίρομαι ιδιαίτερα ότι ανοίγει ένας γόνιμος διάλογος γύρω από τις αντιλήψεις μας, μέσα στον πολιτικό χώρο, όχι μόνο του ΠΑΣΟΚ, αλλά θα έλεγα στον ευρύτερο πολιτικό χώρο και στην ελληνική κοινωνία, που πιστεύω ότι θα έχει πολύ θετικά αποτελέσματα. Δεν έχουμε δηλαδή να φοβηθούμε αυτό τον διάλογο, που θα είναι όπως σας είπα περισσότερο γύρω από αντιλήψεις και όχι από τις θέσεις μας, που απ' ότι καταλαβαίνω δεν υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές και μεταξύ των κομμάτων.

Σε ότι αφορά τους συντρόφους και φίλους που έστειλαν μια επιστολή, τους εκτιμώ όλους ιδιαίτερα. Θέλω να ακούσω τις απόψεις τους. Σίγουρα έχουν και αυτοί να προσθέσουν σ' αυτό τον διάλογο. Και θα τους καλέσω μετά τις διακοπές να καθίσουμε να συζητήσουμε αυτό το πολύ σημαντικό θέμα και ελπίζω ότι και θα φωτίσω από την δίκιά μου πλευρά τις δικές μου απόψεις γι' αυτούς, αλλά και αυτοί θα φωτίσουν και εμένα για τις δικές τους απόψεις.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πάντως εκτός απ' αυτούς τους συντρόφους όπως είπατε που υπογράφουν την επιστολή, υπάρχουν και κάποιοι άλλοι συνάδελφοί σας βουλευτές, οι οποίοι με έντονους χαρακτηρισμούς σας κατηγόρησαν και μάλιστα ζήτησαν και την παραίτησή σας. Σε εκείνους πώς απαντάτε;

ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Το ίδιο που απαντώ και σ' αυτούς πόυ έστειλαν την επιστολή. Θα έχω την ευκαιρία να συζητήσω μαζί τους και νομίζω ότι ανοίγει ένας γόνιμος διάλογος πάνω σε ένα ευαίσθητο για την ελληνική κοινωνία θέμα, το οποίο όμως πιστεύω ότι θα είναι λυτρωτική αυτή η διαδικασία, διότι δεν έχουμε τίποτα να φοβηθούμε.

Είμαστε μία χώρα δημοκρατική, ανοιχτή, που σέβεται το Διεθνές Δίκαιο, που έχει δίκαιο στις θέσεις της πιστεύω και άρα η συζήτηση που θα αφορά όπως σας είπα περισσότερο τις αντιλήψεις και όχι το νομικό πλαίσιο του ζητήματος που είναι αρκετά ξεκάθαρο, νομίζω δεν μπορεί παρά να έχει θετικές επιπτώσεις στην πολιτική ζωή στην χώρα μας και θα έλεγα και στην εικόνα της χώρας μας στο εξωτερικό.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θεωρείτε ότι όσοι από το κυβερνών κόμμα σας επικρίνουν για την δήλωσή σας, δεν κατάλαβαν ότι είπατε ή εκ προθέσεως...

ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Όταν το συζητήσουμε μαζί τους, θα το καθορίσουμε και μπορεί να σας το αξιολογήσω. Αλλά ας συζητήσω μαζί τους, ας τους δω. Θέλω πράγματι να ακούσω τις απόψεις τους και νομίζω και αυτό το ερώτημά σας θα ξεκαθαριστεί.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Από τις τοποθετήσεις σας, συγκρατούμε ότι η κυβέρνηση έχει να προχωρήσει με την αναγνώριση του δικαιώματος του αυτοπροσδιορισμού. Θέλω να σας ρωτήσω εάν.......

ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Νομίζω ότι είναι σαφείς οι διεθνείς συνθήκες τις οποίες και έχουμε υπογράψει και έχουμε επικυρώσει. Υπάρχουν πέρα από την Συνθήκη της Λωζάνης, αποφάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης και του ΟΑΣΕ που έχουν σχέση και με το θέμα του αυτοπροσδιορισμού. Σε ότι αφορά την Συνθήκη για τις εθνικές μειονότητες για το Συμβούλιο της Ευρώπης, το έχουμε υπογράψει. Δεν υπάρχει χρονοδιάγραμμα, αλλά σαφώς έχουμε τονίσει και παλαιότερα και πρόσφατα, ότι το συντομότερο όχι μόνο γι' αυτή την συνθήκη, αλλά γενικότερα για τις συνθήκες που υπογράφουμε θα τις προωθούμε.

Είναι μία γενικότερη πολιτική, όταν υπογράφουμε μία συνθήκη να την περνάμε από την Βουλή για να έχει ισχύ, διότι αλλιώς η υπογραφή μας είναι μεν μια συμβολική κίνηση, αλλά δεν είναι επί της ουσίας μια κατοχύρωση αυτής της συνθήκης, την οποία πιστεύουμε όχι μόνο για την χώρα μας, οι συνθήκες αυτές υπογράφονται νομιμοποιώντας το Διεθνές Δίκαιο πάνω στο συγκεκριμένο θέμα το οποίο διαπραγματεύονται.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ επιμένετε στην άποψή σας ότι ούτως ή άλλως κάποια στιγμή, ίσως και σύντομα, αναγκαστούμε να αποδεχθούμε το δικαίωμα αυτό;

ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Δεν ξέρω αν χρησιμοποίησα την λέξη αναγκαστούμε. Εν πάση περιπτώσει, νομίζω ότι έχει ξεκαθαριστεί με πολλαπλές πια δηλώσεις δικές μου και της κυβέρνησης και του κ.Αθανασάκη -όπως είπα-, νομίζω χθες ήταν αρκετά σαφής για το όλο πλαίσιο μέσα στο οποίο κινούμαστε, το οποίο είναι αυτό το πλαίσιο, είναι αυτές οι θέσεις τις οποίες εκφράζουμε.

Γι' αυτό σας είπα ότι το νομικό πλαίσιο είναι ξεκάθαρο και από εκεί και πέρα νομίζω έχει ανοίξει ένας διάλογος σημαντικός, σημαντικότατος, που έχει περισσότερο να κάνει με την προσέγγιση, τον πολιτικό λόγο, την αντίληψη, παρά με τις νομικές πτυχές οι οποίες και κατοχυρώνουν συγκεκριμένα δικαιώματα και διασφαλίζουν τα συμφέροντα της χώρας μας.