ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ  ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΣΤΗ "ΤΑΖ"
ΕΕ - Τουρκία

01 Nοεμβρίου 1999

---

Βερολίνο Γερμανία ΑΠΕ, του ανταποκριτή μας Πέτρου Στάγκου
 

"Αν η υποψηφιότητα της Τουρκίας στην ΕΕ υποβαθμιστεί στο επίπεδο λογοπαιγνίου, αν δηλαδή η υποψηφιότητά της δεν αντιμετωπιστεί ως ουσιαστική, με όλα όσα αυτό συνεπάγεται και όχι απλώς ως λεκτική αναβάθμιση, τότε μπορεί μεν βραχυπρόθεσμα η τουρκική "ελίτ" να το θεωρήσει ως ψυχολογική νίκη, αλλά η Ευρωπαϊκή Ενωση θα έχει χάσει μία καλή ευκαιρία", δηλωνει ο υπουργός εξωτερικών Γιωργος Παπανδρέου σε συνέντευξή του που δημοσιευεται στο σημερινό φύλλο της εφημερίδας "Τάγκες-Τσαϊτουνγκ" (ΤΑΖ) του Βερολίνου.

"Περισσότερη διαφάνεια και ειλικρίνεια"
_______________________________________

Στην συνέντευξη του - που παραχώρησε στον καλό γνώστη των θεμάτων που αφορούν την Ελλάδα και την Κύπρο, Νιλς Καντρίτσκε - ο Γ. Παπανδρέου εξηγεί την ελληνική "γραμμή πλεύσης" στο θέμα της τουρκικής υποψηφιότητας και τους στόχους που επιδιώκει:

Απαντωντας στο ερωτημα σχετικά με το πώς αντιδρουν οι άλλοι ευρωπαίοι εταίροι, "τωρα που η Ελλάδα δεν προσφέρεται πλέον ως αποδιοπομπαίος τράγος για την διστακτική πολιτική της ΕΕ έναντι της Τουρκίας", ο Παπανδρέου τονίζει την "ευεργερτική επίδραση" της ελληνικής πολιτικής. "Η Ευρωπαϊκή Ενωση πρέπει τωρα σαν σύνολο να αναπτύξει επί του θέματος αυτού περισσότερη διαφανεια και ειλικρίνεια. Τωρα πρέπει όλοι οι εταίροι να πάρουν ξεκάθαρα θέση για το αν θέλουν και πώς θέλουν την Τουρκία στην Ευρώπη..."

Στο ερώτημα για το "τί θέλει η Ελλάδα", ο Ελληνας υπουργός εξωτερικών απαντά: "Οι Ελληνες θέλουμε μία ευρωπαϊκή Τουρκία, με την ουσιαστική έννοια του όρου και όχι μόνον κατ' όνομα. Αυτό σημαίνει ότι η Τουρκία εξελίσσεται στην κατεύθυνση της Δημοκρατίας,ότι αλλάζει την οπτική της στο επίπεδο της εξωτερικής πολιτικής και απαλλάσσεται από φοβίες και μέσω αυτών των αλλαγών, καθίσταται ικανή να αναζητήσει και να βρεί λύσεις σε διαφιλονικούμενα προβλήματα και στις σχέσεις της με την Ελλάδα... Η Ελλάδα υποστηρίζει - προσθέτει - ότι στο Ελσίνκι η Τουρκία πρέπει να γίνει ουσιαστικά και όχι φανταστικά υποψήφιο μέλος. Πρέπει να διατυπώσουμε με ειλικρίνεια τις ευθύνες απέναντι στην υποψηφιότητα της Τουρκίας και η Τουρκία πρέπει επίσης να αναλάβει τις ευθύνες της..."

Ο Παπανδρέου τονίζει στην συνέντευξή του στην "ΤΑΖ" - που απευθύνεται κατα κύριο λόγο σε ένα αριστερό και "πράσινο" ακροατήριο - ότι η Ελλάδα δεν θέτει μεν "τελεσίγραφα" στην Τουρκία, αλλά ότι κινήσεις καλής θελήσεως από την πλευρά της Αγκυρας θα επιδρούσαν θετικά στη βελτίωση του κλίματος: "Παραδείγματος χάριν, αν αρχιζαν οι συνομιλίες για την Κύπρο. O πρωθυπουργός Ετσεβίτ εξέφρασε ήδη τη θέση ότι η Τουρκία δεν έχει εδαφικές διεκδικήσεις έναντι της Ελλάδας, αυτό είναι σημαντικό αλλά θα έπρεπε να εκφραστεί και πρακτικά..."

Για την ενταξιακή πορεία της Κύπρου
___________________________________

"Αυτό που επιδιώκουμε από την πλευρά των εταίρων μας - λέει ο Παπανδρέου απαντώνας σε σχετική ερωτηση - είναι να μην μπορεί να παρεμποδιστεί η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ από ένα έμμεσο τουρκικό βέτο. Η διαβεβαίωση αυτή θα έπρεπε να ταυτόχρονα να αποτελεί και κίνητρο για την Αγκυρα. Θα έπρεπε να πούμε στους Τούρκους: Nαι, σας θέλουμε στην ευρωπαϊκή οικογένεια, αλλά θα ήταν καλό να είχαμε (στην οικογένεια) τους Τουρκοκυπρίους ήδη νωρίτερα. Γιατι θέλετε να τους κρατάτε μακρυά από την οικογένεια στην οποία επιθυμείτε να ενταχθείτε;"

Για την πολιτική έναντι της μουσουλμανικής μειονότητας
______________________________________________________

Αναφερόμενος στις "εσωτερικές αντιδράσεις" έναντι της νέας πολιτικής της Ελλάδας ως προς την τουρκική υποψηφιότητα, αλλά και στο θέμα της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη - "το ότι υποστηρίζετε την υποψηφιότητα της Τουρκίας δεν είναι στην Ελλάδα θέση πολύ δημοφιλής κι αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο για τις δηλώσεις σας αναφορικά με τη μειονότητα στη Θράκη", ήταν η επισήμανση του Καντρίτσκε - ο Παπανδρέου τοποθετεί το πρόβλημα στις ιστορικές του διαστασεις, αλλά και στο πλαίσιο του ρόλου που θέλει να διαδραματίσει η Ελλάδα στα Βαλκάνια:

"Στην περιοχή των Βαλκανίων, το θέμα των μειονοτήτων προκαλούσε ανέκαθεν φόβους γιατί συναρτάται με θέματα εδαφικής ακεραιότητας. Οι μειονότητες χρησιμοποιούνταν ως "δούρειος ίππος" για την αλλαγή των συνόρων. Αυτοί οι φόβοι υπάρχουν επίσης και στην Ελλάδα. Από την άλλη πλευρά όμως διεκδικούμε, ως Ελλάδα, να δράσουμε ως παραγοντας εξευρωπαϊσμού της περιοχής και (για τον εξευρωπαϊσμό της περιοχής) παίζει αποφασιστικό ρόλο το ζήτημα των δικαιωμάτων των μειονοτήτων. Αν η Ελλάδα επιθυμεί να περάσει αυτήν την αντίληψη στους γείτονές της, τότε πρέπει και η ίδια να είναι αξιόπιστη επί του θέματος αυτού... Γι αυτό και αποδίδουμε μεγάλη σημασία στις διεθνείς συνθηκες π.χ. του Συμβουλίου της Ευρωπης και του ΟΑΣΕ. Η κοινή γνωμη στην Ελλάδα αντιλαμβάνεται όλο και περισσότερο πόσο ωφέλιμη είναι η ενσωμάτωση στην ελληνική κοινωνία των μουσουλμανικών μειονοτήτων. Και αυτή (η ενσωμάτωση) συνεπάγεται το δημοκρατικό δικαίωμα να μπορεί κανείς να δηλωνει προσωπικά την ταυτότητά του, είτε ως Τούρκοι ειτε ως Πομάκοι είτε ως Ρόμα. Κι αυτό δεν έχει καμία σχέση με αποσχιστικές αξιωσεις... Η θέση μου αυτή βρήκε υποστήριξη από πολλούς διανοούμενους και πολιτικούς και αυτό με χαροποιεί..."

Απαντώντας, τέλος, σε ερώτηση για τις επιπτώσεις αυτής της θέσης ως προς τον ρόλο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, "δεδομένου ότι για την ανέγερση ενός μουσουλμανικού τεμένους διαθετει βέτο", ο Παπανδρέου αποσαφηνίζει κατ' αρχήν ότι η απόφαση λαμβάνεται από το καθ'υλην αρμόδιο υπουργείο Παιδείας και Θρησκευματων "που πρέπει να λάβει υπόψη του τη γνώμη του Αρχιεπισκόπου", αλλά διαβεβαιωνει ότι "το θέμα θα συζητηθεί με την Εκκλησία". "Θέλουμε - προσθέτει - να εναρμονίσουμε τη νομοθεσία μας, σεβόμενοι την ορθόδοξη εκκλησία, αλλά και τις άλλες θρησκείες..."