Θρήνοι Πηγές Κείμενα - Μαρτυρίες Οι Πρωταγωνιστές Από την Πόλη στην Ισταμπούλ Μετά την Άλωση Εάλω η Πόλις Η Κωνσταντινούπολη
Η Άλωση της Πόλης
 
Τα τείχη της Πόλης   

Η Κωνσταντινούπολη τον 15ο αι. ήταν περιτειχισμένη και από ξηρά και από θάλασσα. Η αρχική οχύρωση της πόλης είχε γίνει από τον Μέγα Κωνσταντίνο, αλλά είχε καταστραφεί από σεισμό το 412. Τότε ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος Β' οχύρωσε εκ νέου την Κωνσταντινούπολη στο διάστημα 408-413. Αυτή η οχύρωση διατήρησε το άβατο στην Κων/πολη για 1000 χρόνια.

Τα θαλλάσια τείχη μετά την αποκατάσταση
Τα θαλλάσια τείχη μετά την αποκατάσταση

Τα τείχη χωρίζονταν στα χερσαία και στα θαλάσσια. Τα χερσαία αποτελούνταν από το κύριο ισχυρό τείχος, με ύψος 11 μ. πάχος 4-5 μ., το οποίο ενισχύονταν κατά διαστήματα από 120 αμυντικούς πύργους. Επίσης υπήρχε ένα δεύτερο τείχος με ύψος περίπου 8,5 μ. πάχος 2 μ. και 71 πύργους. Το 447 ενισχύθηκε με ένα πιο χαμηλό προτείχισμα και μια τάφρο, πλάτους 15-20 μ., η οποία γέμιζε με νερό τις δύσκολες ώρες. Τα χερσαία τείχη είχαν μήκος 6.632 μέτρα και πολλές πύλες από τις οποίες οι σημαντικότερες ήταν η Χρυσή Πύλη, του Ξυλοκέρκου, της Πηγής (Σηλυμβρίας), του Αγίου Ρωμανού, του Πέμπτου, του Χαρισίου (Αδριανουπόλεως), Καλλιγαριά, και η Πύλη του Πολυανδρίου.

Τα χερσαία τείχη πριν την αποκατάσταση
Τα χερσαία τείχη πριν την αποκατάσταση

Τα θαλάσσια τείχη είχαν μήκος 8.260 μέτρα, και ήταν πιο χαμηλά από τα χερσαία, διότι οι κίνδυνοι από τη θάλασσα δεν ήταν τόσο έντονοι. Είχαν κτιστεί σε μικρή απόσταση από τη θάλασσα και προστατεύονταν από βράχους και υφάλους. Οι σημαντικότερες πύλες του θαλάσσιου τείχους ήταν η Ξυλόπορτα, η Βασιλική, του Κυνηγού, των Πηγών, των Δρουγγαρίων, του Νεωρίου, της Αγίας Βαρβάρας, του Αγίου Αιμιλιανού, της Ψαμαθιάς, και του Ιωάννη Στουδίτη.

Τα τείχη επισκευάστηκαν πολλές φορές στο πέρασμα των αιώνων και απέκρουσαν τις επιθέσεις των Σλάβων (540, 559, 581), Περσών και Αβάρων (626), Αράβων (669-79 και 717-18), Βουλγάρων (813, 913 και 924) και Ρώσων (τέσσερις επιθέσεις μεταξύ 860-1043).

Τα χερσαία τείχη μετά την αποκατάσταση
Τα χερσαία τείχη μετά την αποκατάσταση

Στη δεκαετία του 1980 εκπονήθηκε από τις τουρκικές αρχές ένα σχέδιο αποκατάστασης των βυζαντινών τειχών, το οποίο χρηματοδοτήθηκε από την UNESCO. Όμως η επέμβαση της δημοτικής αρχής της πόλης δημιούργησε προβλήματα στο σχέδιο. Την αποκατάσταση ανέλαβαν έντεκα εργολάβοι με ένα μόνον επιστημονικό συνεργάτη, με αποτέλεσμα να μη μπορεί να επιβλέψει ταυτόχρονα όλες τις εργασίες. Ετσι σε πολλά σημεία τα τείχη δεν έχουν την πραγματική μορφή τους. Η πλήρης ανακατασκευή των τειχών δίνει μια ξεκάθαρη άποψη της οχύρωσης στον επισκέπτη, αλλά δεν ανταποκρίνεται στην ιστορική πραγματικότητα.

Για την αποκατάσταση των τειχών βλέπε βιβλιογραφία:

  • M. Ahunbay, "Istanbul Karasurlari T1 - T6 Burclari Beden Duvarlari Segirdim Yolu Seviyesinde Gozlemler," Prof. Dogan Kuban'a Armagan (Istanbul:Eren, 1996),187-194.
  • Ν. Basgelen, "The Ancient Land Walls of Istanbul," Sanat 3 (November 1993), 16-31. στο U. Peschlow, in Studien zur byzantinischen Kunstgeschichte: Festschrift fur Hosrt Hallensleben zum 65. Geburtstag (Amsterdam: Hakkert, 1995).
  • A. Ricci, "I recenti restauri alla Belgrat Kapi nelle nura terrestri di Costantinopoli," Milion, 2 (1990), 465-468.