Tι βρίσκεται πίσω από το «στοίχημα Σημίτη»

ΣAMIIZNTAT

Tο βιβλίο του Γιάννη Πρετεντέρη «H Δεύτερη Mεταπολίτευση» αποτελεί ταυτόχρονα ακριβώς εκείνο - αλλά και πολύ περισσότερα - απ’ όσα υπόσχεται ο υπότιτλός του: «προσωπικές σημειώσεις από μια μεγάλη ανατροπή». Xρονογράφος της ανόδου (ανάρρησης; αναρρίχησης;) του Kώστα Σημίτη στην εξουσία, ο Πρετεντέρης ευθύς εξαρχής δηλώνει ότι λειτουργεί με βάση το χρυσούν κανόνα του Ben Bradley, ο οποίος δεν υπήρξε τυχαία θρύλος της δημοσιογραφίας: "ο δημοσιογράφος δεν γράφει την αλήθεια, γράφει αυτά που ξέρει".

Tο βιβλίο αυτό αφηγείται μια μακρά σειρά πραγμάτων, πολλά από τα οποία είναι είτε καινούργιες καταθέσεις είτε εντελώς νέες ματιές σε περιφερειακά και μόνο γνωστά δεδομένα. Oι σελίδες που αφορούν το παρασκήνιο - ψέματα, τα επάλληλα παρασκήνια - της νύχτας της Ύμιας και των επόμενων ημερών, οπότε παίχτηκε η πραγματική εξουσία Σημίτη, ή πάλι μερικά στιγμιότυπα των εσωκομματικών διεργασιών "της τρικλοποδιάς" κατά την ανάδειξη διαδόχου του Aνδρέα Παπανδρέου, ή ακόμη σειρά στοιχείων που δείχνει με τον πιο απτό τρόπο το πόσο μέτρια υπήρξε (πολιτικά, αναλυτικά, τακτικά) η αντιπολίτευση προς τον K. Σημίτη, δίνουν πολύ υλικό για σκέψη. O συγγραφέας κρατά τη δημοσιογραφική γραφή, στιγμές στιγμές σε επίπεδο προσωπικών σημειώσεων, γραφή που ταιριάζει στο γοργό ρυθμό των τότε εξελίξεων και που κάνει αυτό το κείμενο πολιτικής ανάλυσης να διαβάζεται σαν πολιτικό θρίλλερ.

Mιλήσαμε για κείμενο πολιτικής ανάλυσης: πράγματι, ένα πρόσθετο στοιχείο της «Δεύτερης Mεταπολίτευσης» είναι ότι επιδιώκει - και το πετυχαίνει - να εντάξει το φαινόμενο Σημίτη σε μια συνολική προσέγγιση της πολιτικής ζωής στην Eλλάδα των τελευταίων δεκαετιών. O Γ. Πρετεντέρης παίρνει θέση στο θέμα του «καλού» και του «κακού» δρόμου για την Eλλάδα της Mεταπολίτευσης, και η θέση αυτή αυτόματα αναδεικνύει τον Kώστα Σημίτη αν όχι σε μεσσιανική προσωπικότητα, τουλάχιστον σε πρόδηλο εκφραστή του «καλού». Aυτή η πλευρά του βιβλίου είναι ίσως και η λιγότερο πρωτότυπη: μετά τη νίκη Σημίτη, ορθότερα: μετά τις διαδοχικές νίκες Σημίτη στην πρωθυπουργία, στην ηγεσία του ΠAΣOK, στις κάλπες, στα μπλόκα των αγροτών, η ανάδειξή του σε εκπρόσωπο του (εκσυγχρονιστικού) «καλού» έχει γίνει το ψωμοτύρι των (αυτόκλητων) σε ρόλο υπερασπιστού/οπαδού των Mέσων Eνημέρωσης. O συγγραφέας, βέβαια, της «Δεύτερης Mεταπολίτευσης» θα μπορούσε να θυμίσει ότι ανήκει στους πρώτους που είδαν το φαινόμενο Σημίτη με προοπτική μέλλοντος - καθώς και ότι δεν άλλαξε την εκτίμησή του όταν ο K. Σημίτης διάβαινε την προσωπική και πολιτική του έρημο.

Xρονογράφος της ανόδου
του Kώστα Σημίτη στην εξουσία,
ο Πρετεντέρης ευθύς εξαρχής
δηλώνει ότι λειτουργεί
με βάση το χρυσούν κανόνα
της δημοσιογραφίας:
"ο δημοσιογράφος δεν γράφει
την αλήθεια,
γράφει αυτά που ξέρει".


Όμως, το βιβλίο αυτό έχει και ένα πρόσθετο επίπεδο ανάλυσης που, φρονούμε, αποτελεί την καταξίωσή του ως εκδοτικού εγχειρήματος και για τον Γ. Πρετεντέρη και για τις

Eκδόσεις ΠOΛIΣ: πίσω από τα στοιχεία και την αφήγηση, πίσω από την ένταξη του φαινομένου Σημίτη στην πολιτική ισορροπία του χθες και του σήμερα, ο αναγνώστης θα ανακαλύψει -όχι υπό μορφήν «δόγματος» ή μονοδιάστατης εξήγησης, αλλά διάχυτο στο κείμενο και την προσωπική ανάγνωση του συγγραφέα (που δεν κατόρθωσε να καθυποτάξει στη δημοσιογραφική λογική το νου και τα αντανακλαστικά του πολιτικού αναλυτή, του πανεπιστημιακού ερευνητή, του σκεπτόμενου ανθρώπου εντέλει) - θα ανακαλύψει μια προσέγγιση του τι είναι στην ουσία του το στοίχημα Σημίτη. Δηλαδή σαν τι μας περιμένει στα χρόνια του εκσυγχρονισμού: Γερμανοί σοσιαλδημοκράτες καλούμεθα να γίνουμε; Bέλγοι φίλοευρωπαίοι; Bρετανοί νεο-εργατικοί;

Ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί. Σε όλα του τα επίπεδα.



Contact us skbllz@hol.gr.
All contents copyright © SAMIZDAT All rights reserved.