ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ 1996 - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

6 Σεπτεμβρίου: Εκστρατεία για την ενημέρωση της διεθνούς κοινής γνώμης για τα γεγονότα της Δερύνειας αναλαμβάνουν οι απόδημοι Ελληνοκύπριοι. Η σχετική ανακοίνωση γίνεται μετά τη ληξη των εργασιών του τετραήμερου συνεδρίου των Κεντρικών Συμβουλίων της Παγκόσμιας Συντονιστικής Επιτροπής Κυπριακού Αγώνα και της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Αποδήμων Κυπρίων.

6 Σεπτεμβριου: Κλίμα έντασης δημιουργείται μετά τις πληροφορίες ότι οι Μυστικές Υπηρεσίες σχεδιάζουν προβοκατόρικες ενέργειες, επιθέσεις σε τεμένη έως και δολοφονίες Τουρκοκύπριων που ζουν στις ελεύθερες περιοχές της Κυπρου προκειμενου να δημιουργηθεί εκ νέου έκρυθμη κατάσταση. Η κυπριακή αστυνομία αναλαμβάνει την επίβλεψη 100 στόχων ενώ παρέχεται προστασία σε Τουρκοκύπριους που εκφράζουν φόβους ότι θα πιθανώς θα αποτελέσουν στόχους των Μυστικών Υπηρεσιών.

Χέρι φιλίας απλώνουν το βράδυ πάνω από το συρματόπλεγμα του διαχωρισμού δεκάδες ελληνοκυπριακές και τουρκοκυπριακές οργανώσεις σε δύο παράλληλες εκδηλώσεις στη Χρυσαλινιώτισσα και τη Λευκωσία.

7 Σεπτεμβρίου: Στις 4 τα ξημερώματα σε τουρκικό φυλάκιο στην περιοχή της Αχερίτου στην Αμμόχωστο βρίσκεται νεκρός ένας Τουρκος στρατιώτης κουρδικής καταγωγής ενώ ένας άλλος τραυματισμένος.

8 Σεπτεμβρίου: Το τουρκικό πρακτορείο "Anadolu" μεταδίδει ότι ο Τουρκος στρατιώτης σκοτώθηκε από την ανταλλαγή πυρών μεταξύ ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων. Οι αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας το διαψεύδουν και δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο προβοκάτσιας αφού συμφωνα με τα στοιχεία, τα τουρκικά φυλάκια στην περιοχή επανδρώνουν άνδρες του τουρκικού στρατού κατοχής και βρίσκονται σε απόσταση περίπου 700 μέτρων από τα φυλάκια της Εθνικής Φρουράς.

9 Σεπτεμβρίου: Αξιωματούχος των βρετανικών δυνάμεων ανακοινώνει ότι ο δολοφονηθείς Τουρκος στρατιώτης δέχθηκε πυροβολισμούς από την πλευρά των κατεχομένων ενισχύοντας τις υπόνοιες περι τουρκικής προβοκάτσιας με προφανή στόχο να ενοχοποιηθεί η ελληνοκυπριακή πλευρά.

10 Σεπτεμβρίου: Νέα διάσταση δίνει στο τραγικό συμβάν της εν ψυχρώ δολοφονίας του Ελληνοκυπριου Σ.Σολωμού το συγκλονιστικό στοιχείο που αποκάλυψε η ανάλυση του βίντεο που έχουν στα χέρια τους οι κυπριακές αρχές. Αποκαλύπτεται ότι ένας από τους αυτουργούς της δολοφονίας είναι ο "υπουργός" Γεωργίας του ψευδοκράτους Ντενκτάς Κενάν Ακίν. Αναγνωρίζεται επίσης ένας ακόμη από τους δολοφόνους το όνομα του οποίου γνωρίζουν οι αστυνομικές αρχές. Πρόκειται για αξιωματικό των λεγόμενων ειδικών δυνάμεων του ψευδοκράτους.

Την ίδια μέρα συγγενείς του κουρδικής καταγωγής Τουρκοκυπριου στρατιωτη που βρέθηκε σκοτωμένος στο φυλακιο της Αχερίτου, καταγγέλουν οτι το θύμα πυροβολήθηκε από Τουρκους είτε γιατί εκφράστηκε αρνητικά για τη στρατιωτική επιχείρησης της Αγκυρας στο Βόρειο Ιράκ είτε για προβοκάτσια.

Η Κυπριακή βουλή ανακοινώνει ότι ξεικνά διεθνή σταυροφορία γαι την καταγγελία των τουρκικών θηριωδιών. Οι προσπάθειές της θα επικεντρωθούν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προκειμένου να προωθηθούν προτάσεις για πάγωμα των χρηματοδοτικών πρωτοκόλλων προς την Τουρκία.

Στην Κύπρο φθάνει ο ειδικός αντιπρόσωπος του γ.γ. του ΟΗΕ για το κυπριακό, Χαν Σουνγκ Τζιου προκειμένου να έχει συνομιλίες και με τις δυο πλευρές με στόχο την αποκλιμάκωση της έντασης και τη δημιουργία προϋποθέσεων για προώθηση τελικής λύσης του Κυπριακού.

11 Σεπτεμβρίου: Ο γενικός εισαγγελέας της Κύπρου Αλέκος Μαρκίδης ανακοινώνει οτι η εισαγγελία κατέχει στοιχεία που εμπλέκουν την Αγκυρα και το ψευδοκράτος στη δολοφονία του Σ.Σολωμού, τα οποία παρέχουν τη δυνατότητα λήψης νομικων μέτρων ενώπιον των διεθνών οργάνων. Συνεργοί στο εγκλημα φέρονται ο αρχηγός της λεγόμενης αστυνομίας Αττίλα Σαβ, ο τότε διοικητής των κατοχικών δυνάμεων αντιστράτηγος Χασάν Κουντακτσί και ο διοικητής της εικοστής όγδοης Μεραρχίας του τουρκικού στρατού υποστράτηγος Μεχμέτ Καρλί.

Ο Χαν Σουνγκ Τζιου συναντάται με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας και εκφράζει την επιθυμία να υπάρξει κοινή ή δύο χωριστες δηλώσεις των Κληρίδη και Ντενκτάς προκειμένου να εκτονωθεί η κατάσταση.

14 Σεπτεμβρίου: Ο αρχηγός των "Γκρίζων Λύκων" Μεχμέτ Ασλάν κατηύθυνε και εκτέλεσε τη δολοφονία του Τάσου Ισαάκ στη διάρκεια των αιματηρών επεισοδίων στη νεκρή ζώνη της Δερύνειας, αποκαλύπτει ο κυπριακό περιοδικό "Σελίδες". Το σχετικό ρεπορτάζ συνοδεύουν φωτογραφίες που αποδεικνύουν την ενοχή του.

15 Σεπτεμβρίου: Ο Χαν Σουνγκ Τζιου διαπιστώνει μετά τις συναντήσεις του με Κληρίδη και Ντενκτάς ότι υπάρχουν θετικά στοιχεία για την αποκλιμάκωση της έντασης.

16 Σεπτεμβρίου: Νέο επεισόδιο τις πρώτες πρωινές ώρες σημειώνεται κατά μήκος της πράσινης γραμμής. Ο σκοπός του συνοριακού φυλακίου της κυπριακής εθνοφρουράς που βρίσκεται δυτικά του χωριού Πύλα αντιλαμβάνεται ύποπτες κινήσεις αγνώστων, ρίχνει προειδοποιητικές βολές και τους αναγκάζει να τραπούν σε φυγή χωρίς το επεισόδιο να λάβει έκταση.

Στην Αγκυρα ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Γουίλλιαμ Κρίστοφερ μεταφέρει μήνυμα του Μπίλ Κλίντον στην τουρκική κυβέρνηση με το οποίο συστήνει αυτοσυγκράτηση και εκφράζει ανησυχία τις απειλές στην Κύπρο.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποφασίζει να συζητηθούν στην ολομέλεια τα τραγικά γεγονότα της Δερύνειας. Η συζήτηση θα γίνει παρουσία της Ιρλανδικής Προεδρίας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

17 Σεπτεμβριου: Ενα υγιέστατο κοριτσάκι, την Αναστασία, έφερε στις 7.55 το πρωί στη ζωή η σύζυγος του άτυχου Τάσου Ισαάκ που δολοφονήθηκε από τις τουρκικές κατοχικές δυνάμεις στο Παραλίμνι της Κύπρου.

Οι πρέσβεις της Βρετανίας, Γαλλίας και Γερμανίας συναντώνται στα κατεχόμενα με τον Ραούφ Ντενκτάς στον οποίο τονίζουν την ανάγκη για την εκτόνωση της κατάστασης και επαναλαμβάνουν την απόφαση των χωρών τους να υποστηρίξουν με κάθε τρόπο τις υπηρεσίες του γ.γ. του ΟΗΕ για επίλυση του κυπριακού.

Την ανησυχία τους για την κατάσταση στην Κυπρο εκφράζουν και οι ΗΠΑ ενω ο εκπρόσωπος του Στέητ Ντιπάρτμεντ αποκαλυπτει την ύπαρξη αμερικανικών διπλωματικών μηνυμάτωνπρος την κυπριακή, την ελληνική, την τουρκοκυπριακή καθώς και την τουρκική πλευρά.

Εκθεση του γ.γ του ΟΗΕ προς τη γενική συνέλευση χαρακτηρίζει ως ακρως ανησυχητικό το γεγονός της ενίσχυσης των εξοπλισμών και από τις δύο πλευρές στην Κύπρο και θέτει επιτακτικά την ανάγκη να υπάρξει πρόοδος στις διαπραγματεύσεις. Επαναλαμβάνει ωστόσο ότι η διαπραγματευτική διαδικασία βρίσκεται σε αδιέξοδο παρά το αυξημένο ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας.

19 Σεπτεμβρίου: Η κρατική υπσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας ενισχύεται μετά την εκλογή της Κύηρου σε μια από τις 21 αντιπροεδρίες της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ. Η απόφαση ελήφθη στην 51η σύνοδο του οργανισμού.

20 Σεπτεμβρίου: Η οικογένεια του δολοφονημένου Ελληνοκύπριου Σολωμού Σολωμού προσέφεραν για την άμυνα της Κύπρου 30 χιλιάδες λίρες, ποσό που απέστειλε ο πρόεδρος της Ν.Δ. Μιλτιάδης Εβερτ.

21 Σεπτεμβρίου: Ο Αττίλας μεταφέρει το βραδυ στρατιωτικό υλικό από το παράνομο λιμάνι Αμμοχώστου στην κατεχόμενη Λευκωσία κατά τη διάρκεια πολύωρης συσκότησης ώστε να μην γίνουν αντιληπττές οι κινήσεις τους. Παρά τις προφυλάξεις οι κυπριακές αρχές παρακολουθούν λεπτό προς λεπτό την εξέλιξη της στρατιωτικής επιχείρησης.

24 Σεπτεμβρίου: Η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι πεποισμένη ότι η προοπτική ένταξης της Κύπρου δίνει την ευκαιρία και προσφέρει την ώθηση να διπλασιαστούν οι προσπαθειες για επίλυση του κυπριακού, τονίζει ο Ιρλανδός υπουργός Εξωτερικών Ντιγκ Σπρινγκ στην ομιλία του εκ μέρους της ΕΕ στη γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.

Στις Βρυξέλλες υπογράφεται το ενδεικτικό πρόγραμμα υλοποίησης των πόρων του 4ου Χρηματοδοτικού Πρωτοκόλλου Ευρωπαϊκής Ενωσης Κύπρου. Το ύψος της χρηματοδότησης ανέρχεται σε 74 εκ.ECU. Με την υπογραφή της συμφωνίας αρχίζει ουσιαστικά η διαδικασία εκταμίευσης των κοινοτικών πόρων από τη χωρα.

26 Σεπτεμβριου: Ο Γλαύκος Κληρίδης μιλά στην 51η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και διαμηνύει ότι η κυπριακή πλευρά είναι έτοιμη να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις το 1997 "πρόσωπο με πρόσωπο μόλις το έδαφος προετοιμαστεί κατάλληλα για να διασφαλιστεί η επιτυχία". Προειδοποιεί παράλληλα ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν είναι διατεθειμένη να ξεκινήσει ένα άλλο γύρο άκαρπων συνομιλιών μετά από 22 χρόνων διαβουλεύσεις που δεν έδωσαν κανένα αποτέλεσμα στα κύρια ζητήματα. Προτείνει την πλήρη αποστρατικοποίηση του Νησιού, τη διάλυση της Εθνοφρουράς και την παράδοση των όπλων σε διεθνή ειρηνευτική δύναμη.

Νωρίτερα ο Κληρίδης συναντάται με τον γ.γ του ΟΗΕ με τον οποίο συζητά το θέμα των αγνοουμενων και των γεγονότων της Δερύνειας. Ζητα από τον κ.Γκάλι την επίσπευση του διορισμού του εκπροσώπου του γ.γ. στη διερευνητική επιτροπή για τους αγνοούμενους.

27 Σεπτεμβριου: Νέα στοιχεία ανακοινώνεται ότι έχει εξασφαλίσει η κυπριακή αστυνομία για τους δολοφόνους του Ελληνοκύπριου Σ.Σολωμού. Τα στοιχεία καταρρίπτουν τα άλλοθι του ψευδοπρωθυπουργού Κενάν Ακίν και του διοικητή των λεγόμενων ειδικων δυνάμεων του ψευδοκράτους Ερτάλ Εμανέτ που πυροβόλησαν τον Σολωμού.