Ανασκόπηση 1998 (Γιουγκοσλαβία)

Επιλογή Μήνα

1/10: Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ συνεδρίασε εκτάκτως, μετά τις αποκαλύψεις για σφαγές αλβανόφωνων στο Κοσσυφοπέδιο. Η Βρετανία που προήδρευσε στο Συμβούλιο Ασφαλείας το μήνα Οκτώβριο, συγκάλεσε τη συνεδρίαση, με στόχο να αποδοκιμαστούν οι ενέργειες των σερβικών δυνάμεων ασφαλείας στο Κοσσυφοπέδιο. Στο μεταξύ, το ΝΑΤΟ δήλωσε έτοιμο να προχωρήσει στην ανάληψη στρατιωτικών επιχειρήσεων, αλλά όπως και στο παρελθόν το πρόβλημα ήταν η συναίνεση ή όχι της Ρωσίας.
2/10: Η αποκάλυψη σφαγών αμάχων από τις σερβικές δυνάμεις ασφαλείας πυροδότησε νέα ένταση στο Κοσσυφοπέδιο. Η αλβανική πλευρά κατήγγειλε τη συνέχιση των επιθέσεων εναντίον αλβανικών στόχων από τις σερβικές δυνάμεις ασφαλείας παρά τις δηλώσεις της σερβικής κυβέρνησης, ότι τερματίστηκαν οι επιχειρήσεις σε βάρος των αλβανόφωνων του Κοσσυφοπεδίου. Ο εκπρόσωπος της σερβικής αστυνομίας στο Κοσσυφοπέδιο ανακοίνωσε ότι τα αρμόδια εισαγγελικά και η αστυνομία διεξάγουν λεπτομερή έρευνα για τη διαλεύκανση των πληροφοριών περί σφαγιασμού άμαχων στο χωριό Γκόρνιε Όμπρινιε.
Η κυβέρνηση της Γιουγκοσλαβίας απηύθυνε πρόσκληση στο γενικό γραμματέα του ΟΗΕ να επισκεφθεί και να εξετάσει από κοντά την κατάσταση που επικρατεί στο Κοσσυφοπέδιο.
4/10: O πρωθυπουργός της Ελλάδας Κώστας Σημίτης ανέλαβε πρωτοβουλία για την ειρηνική επίλυση του προβλήματος στο Κοσσυφοπέδιο. Οι πρόεδροι της Βουλγαρίας Πέταρ Στογιάνοφ και της Ρουμανίας Εμιλ Κωνσταντινέσκου, οι οποίοι συναντήθηκαν με τον κ. Σημίτη στους Δελφούς εξέφρασαν τη συμπαράσταση του προς την κατεύθυνση. Ο κ. Σημίτης είχε συνεχείς επαφές με το νέο καγκελάριο Γκέρχαρντ Σρέντερ, τον πρωθυπουργό της Γαλλίας Λιονέλ Ζοσπέν, της Βρετανίας Τόνι Μπλερ και της Ιταλίας Ρομάνο Πρόντι, τους οποίους θα προσπάθησε να πείσει, ότι επιβάλλεται η πολιτική λύση στο πρόβλημα.
Ο πρόεδρος της προσωρινής τοπικής διοίκησης για το Κοσσυφοπέδιο, Ζόραν Αντζέλκοβιτς ανακοίνωσε τη σύνθεση του 17μελούς προσωρινού διοικητικού σώματος στο οποίο συμμετέχουν εκπρόσωποι όλων των εθνικών ομάδων. Κατά την παρουσίαση του προγράμματος του προσωρινού διοικητικού σώματος, ο κ. Αντζέλκοβιτς τόνισε ότι βασικός στόχος του οργάνου είναι η εξομάλυνση της κατάστασης και των συνθηκών διαβίωσης το συντομότερο δυνατό και η δημιουργία προϋποθέσεων για την πολιτική επίλυση των προβλημάτων στο Κοσσυφοπέδιο και η δημιουργία των κατάλληλων προϋποθέσεων για τη διεξαγωγή τοπικών εκλογών.
Οι υπουργοί Άμυνας και Εξωτερικών της Ρωσίας έφτασαν κατεπειγόντως στην πρωτεύουσα της Σερβίας για συνομιλίες με τον πρόεδρο της Γιουγκοσλαβίας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, μεταφέροντας του προσωπικό μήνυμα του προέδρου Γέλτσιν. Οι δύο υπουργοί ζήτησαν από το Μιλόσεβιτς να τηρήσει το ψήφισμα του ΟΗΕ της 23ης Σεπτεμβρίου, με το οποίο απαιτείται η απόσυρση των δυνάμεων ασφαλείας από το Κοσσυφοπέδιο.
Οι συνομιλίες στο Βελιγράδι ανάμεσα στον Αμερικανό απεσταλμένο Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ και το Γιουγκοσλάβο Προέδρο, Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς δεν επέφεραν καμία θετική εξέλιξη για την αποτροπή του ενδεχομένου πραγματοποίησης των απειλών του ΝΑΤΟ για στρατιωτική επιχείρηση εναντίον της Σερβίας.
Ο ομοσπονδιακός πρωθυπουργός της Γιουγκοσλαβίας Μόμιρ Μπουλάτοβιτς δήλωσε ότι η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με την απειλή πολέμου από ορισμένες μεγάλες δυνάμεις και για το λόγο αυτό πρέπει να προετοιμασθεί για να απαντήσει αποτελεσματικά στον κίνδυνο που διαγράφεται. Μιλώντας από το βήμα της ομοσπονδιακής βουλής, ο κ. Μπουλάτοβιτς ανέφερε ότι οι απειλές που εκτόξευσε η Διεθνής Κοινότητας εναντίον της Γιουγκοσλαβίας, πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψιν και πρόσθεσε ότι όλα τα θεσμικά όργανα της χώρας οφείλουν να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για να την προασπίσουν από το ενδεχόμενο στρατιωτικής επιχείρησης εναντίον της.
Κατά τη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης υπήρξε διάσταση απόψεων αναφορικά με την αποτελεσματικότητα ή μη ενδεχόμενης στρατιωτικής επέμβασης του ΝΑΤΟ.
Οι πολιτικοί εκπρόσωποι των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου δήλωσαν ότι είναι αποφασισμένοι να μην πάρουν μέρος στο 17μελές προσωρινό διοικητικό σώμα.
Τέσσερα πολιτικά κόμματα των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου συνενώθηκαν σε ένα πολιτικό κίνημα με το όνομα "Ενωμένο Δημοκρατικό Κίνημα". Πρόεδρος του νέου κινήματος, στο οποίο συμμετέχουν ο Αλβανικός Δημοκρατικός Σύνδεσμος, το Κοινοβουλευτικό Κόμμα Κοσσυφοπεδίου, το Κόμμα Αλβανικής Εθνικής Ενότητας και το Αλβανικό Φιλελεύθερο Κόμμα, εξελέγη ο ακαδημαϊκός Ρετζέπ Τσόσια, πρόεδρος του Αλβανικού Δημοκρατικού Κινήματος. Στόχος της συνένωσης των τεσσάρων κομμάτων ήταν να εκμηδενιστούν βαθμιαία οι ρήξεις που είχαν δημιουργηθεί μεταξύ των αλβανικών πολιτικών παραγόντων στο Κοσσυφοπέδιο.
6/10: H βουλή του Μαυροβουνίου συνεδρίασε εκτάκτως και απηύθυνε έκκληση προς τη διεθνή κοινότητα να επανεξετάσει την αναγκαιότητα χρήσης στρατιωτικής δύναμης στην Γιουγκοσλαβία
7/10: Οι πολίτες της Γιουγκοσλαβίας άρχισαν να ανησυχούν για το ενδεχόμενο στρατιωτικής επέμβασης του ΝΑΤΟ και πολλοί εγκατέλειψαν τη χώρα για να αποφύγουν την πιθανότητα επιστράτευσής τους.
Πάνω από 50.000 Αλβανοί πρόσφυγες από το Κοσσυφοπέδιο επέστρεψαν στις εστίες τους, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες στην Πρίστινα.
8/10: Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Ιγκόρ Ιβανόφ πραγματοποίησε επίσκεψη στο Βελιγράδι και συναντήθηκε με τον Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Στη συνάντηση εκτιμήθηκε πως η εξομάλυνση της κατάστασης στο Κοσσυφοπέδιο που παρατηρήθηκε το τελευταίο διάστημα, επέτρεπε όπως συνεχιστούν αμέσως οι συνομιλίες μεταξύ σερβικής και αλβανικής πλευράς, για την εξεύρεση λύσης στο πρόβλημα της περιοχής.
Οι χώρες-μέλη της Ομάδας Επαφής συσκέφτηκαν στο Λονδίνο και συμφώνησαν να συνεχιστούν οι προσπάθειες για την ειρηνική διευθέτηση της κρίσης του Κοσσυφοπεδίου. Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Ιγκόρ Ιβανόφ δήλωσε ότι συζητήθηκαν μόνο "πολιτικά μέτρα", ενώ η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών, Μαντλίν Ολμπράιτ, δήλωσε ότι η χρήση βίας δεν αποτέλεσε το μέσο για την επίτευξη του στόχου και επανέλαβε ότι ο χρόνος για διπλωματική επίλυση εξαντλήθηκε.
9/10: Ο "Απελευθερωτικός Στρατός του Κοσσυφοπεδίου" με προκήρυξή του στον αλβανόφωνο τύπο της Πρίστινα γνωστοποίησε ότι κήρυξε εκεχειρία, ως ένδειξη συμπαράστασης στις προσπάθειες, που κατέβαλε η διεθνής κοινότητα για να αντιμετωπίσει την καταστροφή που έχει συντελεστεί στο Κοσσυφοπέδιο.
Στο Βελιγράδι οι δημοτικές αρχές τοιχοκόλλησαν στις πολυκατοικίες της πόλης οδηγίες σχετικά με τα μέτρα προστασίας, που έπρεπε να λάβει ο πληθυσμός σε περίπτωση βομβαρδισμών από το ΝΑΤΟ.
O πρόεδρος Μπόρις Γέλτσιν κατέστησε σαφές ότι η Ρωσία είναι αντίθετη στις αεροπορικές επιθέσεις του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία επισημαίνοντας ότι μόνο πολιτικές διαπραγματεύσεις μπορούν να επιφέρουν επίλυση της κρίσης στο Κοσσυφοπέδιο.
Ο Αμερικανός απεσταλμένος Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ είχε συνάντηση με τον πρόεδρο της Γιουγκοσλαβίας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς στο Βελιγράδι. Ο Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ μετέβη στο Βελιγράδι για να μεταφέρει στο Γιουγκοσλάβο πρόεδρο τα έξι σημεία στα οποία κατέληξε στο Λονδίνο η Ομάδα Επαφής σχετικά με την κρίση στο Κοσσυφοπέδιο.
Το Συμβούλιο του ΝΑΤΟ συνεδρίασε στην έδρα της Βορειοαντλαντικής Συμμαχίας στις Βρυξέλλες και αποφάσισε να δώσει εντολή για περιορισμένες αεροπορικές επιθέσεις κατά της Γιουγκοσλαβίας και προθεσμία τεσσάρων ημερών για την ενεργοποίηση της εντολής.
Ο σύμβουλος του Ιμπραήμ Ρουγκόβα Φεχμί Αγκάνι δήλωσε ότι η αλβανική πλευρά δέχεται ως προσωρινή λύση όπως το Κοσσυφοπέδιο αποτελέσει την τρίτη ομοσπονδιακή ενότητα στο πλαίσιο της Γιουγκοσλαβίας.
13/10: Συμφωνία για την ανάπτυξη αποστολής του ΟΑΣΕ στο Κοσσυφοπέδιο επιτεύχθηκε σήμερα μεταξύ του προέδρου της Ο.Δ.Γιουγκοσλαβίας, Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και του Αμερικανού απεσταλμένου Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ. Ο κ .Χόλμπρουκ δήλωσε ότι στο Κοσσυφοπέδιο θα αποσταλούν περίπου 2000 διεθνείς παρατηρητές του ΟΑΣΕ, οι οποίοι θα επιβλέπουν την εφαρμογή της συμφωνίας στην περιοχή. Ταυτόχρονα θα υπάρξει και εναέρια παρακολούθηση από την πλευρά της διεθνούς κοινότητας. Ο κ.Χόλμπρουκ συμπλήρωσε ότι η συμφωνία έχει διαρκή και όχι προσωρινή ισχύ, κάτι που υπονοεί ότι η αποστολή του ΟΑΣΕ θα παραμείνει για αρκετό χρονικό διάστημα στο Κοσσυφοπέδιο. Πρόσθεσε δε ότι η ασφάλεια των ανδρών της ''αποστολής επαλήθευσης'' αναλαμβάνεται από το Βελιγράδι, που θα προσφέρει πλήρη συνεργασία, καθώς και ότι η ''αποστολή'' θα έχει την ευθύνη των εκλογών και στην περίοδο αυτή η δύναμή της θα αυξηθεί σημαντικά, ενώ στην πορεία θα κληθεί να προσφέρει τις υπηρεσίες της σε οτιδήποτε κριθεί αναγκαίο. Ο Αμερικανός απεσταλμένος υπογράμμισε ότι η συμφωνία για την ανάπτυξη της δύναμης του ΟΑΣΕ θα υπογραφεί από τον προεδρεύοντα του Οργανισμού, υπουργό Εξωτερικών της Πολωνίας, Μπρόνισλαβ Γκέρεμεκ.
Ο πρόεδρος της Γιουγκοσλαβίας, Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, σε τηλεοπτικό διάγγελμά του προς το λαό, μέσω της κρατικής τηλεόρασης, ανέφερε: "Οι συμφωνίες που εξασφαλίσαμε απομακρύνουν τον κίνδυνο στρατιωτικής επέμβασης κατά της χώρας μας. Οσον αφορά την πολιτική λύση αυτή θα προσανατολισθεί στην επιβεβαίωση της εθνικής ισότητας των πολιτών και όλων των εθνικών κοινοτήτων στο Κοσσυφοπέδιο".
Η συμφωνία προέβλεπε

Την πολιτική προσέγγιση και την ειρηνική επίλυση του ζητήματος του Κοσσυφοπεδίου μέσω διαλόγου.
Τον άμεσο τερματισμό των βιαιοτήτων και των τρομοκρατικών ενεργειών.
Δ.Γιουγκοσλαβίας.
Η συμφωνία να βασιστεί στον πλήρη σεβασμό της ισότητας όλων των πολιτών και των εθνικών μειονοτήτων.
Το μέλλον του Κοσσυφοπεδίου να βασιστεί στην ειρήνη, την ισότητα, την ενοποίηση, την οικονομική πρόοδο και την ειρηνική συμβίωση και όχι στις εθνικές, θρησκευτικές, πολιτικές και άλλες διαφορές.
Οι νομικές διατάξεις για την συγκρότηση αυτόνομης διοίκησης στο Κοσσυφοπέδιο πρέπει να προσαρμόζονται πλήρως στο νομικό σύστημα της Σερβίας και της Γιουγκοσλαβίας.
Οι πολίτες του Κοσσυφοπεδίου θα ασκούν την αυτοδιοίκηση μέσω κοινοβουλευτικών, εκτελεστικών και δικαστικών οργάνων.. Σε διάστημα 9 μηνών, με την επιτήρηση του ΟΑΣΕ, θα διεξαχθούν ελεύθερες και δημοκρατικές εκλογές για την εκλογή των οργάνων του Κοσσυφοπεδίου.
Οι εθνικές μειονότητες θα χαίρουν επιπρόσθετων δικαιωμάτων, προκειμένου να διασφαλίσουν την εθνική, πολιτιστική και θρησκευτική τους ταυτότητα . Οι εθνικές μειονότητες δεν θα κάνουν χρήση αυτών των επιπρόσθετων δικαιωμάτων για να ζημιώσουν τα δικαιώματα των υπολοίπων εθνικών μειονοτήτων και των πολιτών.
Τη σύσταση τοπικής αστυνομικής δύναμης στο Κοσσυφοπέδιο, η οποία θα υπάγεται στον έλεγχο των τοπικών αρχών.
Κανένα άτομο δεν θα διωχθεί ποινικά για αδικήματα που διέπραξε κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων στο Κοσσυφοπέδιο, με εξαίρεση αυτών που διέπραξαν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Τα αρμόδια όργανα θα επανεξετάσουν τις καταδικαστικές αποφάσεις εναντίον μελών των εθνικών μειονοτήτων στο Κοσσυφοπέδιο, που κατηγορούνται για εγκληματικές ενέργειες εμπνευσμένες από πολιτικά κίνητρα, με στόχο την μείωση των ποινών.
14/10: O Αμερικανός μεσολαβητής για το γιουγκοσλαβικό, Κρίστοφερ Χιλ πραγματοποίησε επίσκεψη στην Ελλάδα και συναντήθηκε με τον υπουργό Εξωτερικών Θεόδωρο Πάγκαλο. Ο κ. Χιλ ζήτησε την πολιτική βοήθεια της Ελλάδας. Ο κ. Πάγκαλος δήλωσε μετά τη συνάντηση ότι η ελληνική πλευρά θα συμμετάσχει με όσες δυνάμεις της ζητηθούν, στη νατοϊκή στρατιωτική δύναμη, για την επίβλεψη της εφαρμογής της συμφωνίας.
15/10: H ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Γιουγκοσλαβίας επικύρωσε το κείμενο της συμφωνίας ανάμεσα στη Γιουγκοσλαβία και τον ΟΑΣΕ για την αποστολή παρατηρητών στο Κοσσυφοπέδιο.
18/10: Nέες αναταραχές σημειώθηκαν στο Κοσσυφοπέδιο ένα εικοσιτετράωρο μετά την απόφαση του ΝΑΤΟ να δώσει άλλες δέκα ημέρες προθεσμία στους Σέρβους να συμμορφωθούν με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Οι Αλβανόφωνοι κατήγγειλαν ότι οι σερβικές δυνάμεις βομβάρδισαν χωριά κοντά στο Μαλίσεβο.
Η πρώτη ομάδα 20 παρατηρητών του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), έφθασε στην Πρίστινα, προκειμένου να προετοιμάσει την άφιξη των 2.000 παρατηρητών.
19/10: Ένας δημοσιογράφος και ένας φωτογράφος οι οποίοι εργάζονται στο γιουγκοσλαβικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Τanjug εξαφανίστηκαν στο Κοσσυφοπέδιο. Οι δύο δημοσιογράφοι έφυγαν από το γραφείο τους στην Πρίστινα για τη Μαγκούρα 30 χιλιόμετρα βόρεια από την περιοχή, όπου δύο Σέρβοι αστυνομικοί τραυματίστηκαν μετά από επίθεση που δέχτηκαν το Σάββατο από ένοπλους Αλβανούς αποσχιστές. Η αστυνομία ενημέρωσε αργότερα το Τanjug ότι οι δύο δημοσιογράφοι δεν έφτασαν στον προορισμό τους.
20/10: Η βουλή της Σερβίας ψήφισε νέο νόμο για τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Με το νέο νόμο απαγορεύθηκε η αναμετάδοση προγραμμάτων στη σερβική γλώσσα ξένων ραδιοτηλεοπτικών σταθμών, όπως του BBC, της "Ντόιτσε Βέλε", της Φωνής της Αμερικής και της Ελεύθερης Ευρώπης. Ο νέος νόμος προβλέπει ακόμα ότι, όσα μέσα μαζικής ενημέρωσης προσβάλλουν με τα δημοσιεύματα ή τα λεγόμενα τους, τους πολιτικούς που προστατεύονται από τη βουλευτική ασυλία, τότε θα τιμωρούνται με αυστηρά χρηματικά πρόστιμα. Η αναγγελία του νέου αυτού νόμου προκάλεσε πολλές διαμαρτυρίες κυρίως από εκπροσώπους ανεξάρτητων ΜΜΕ της Σερβίας, οι οποίοι κατηγόρησαν την κυβέρνηση ότι προσπαθεί με το νόμο να φιμώσει τον Τύπο και να περιορίσει στο ελάχιστο την ελευθερία της έκφρασης για να μη δέχεται άλλο κριτικές για το έργο της.
22/10: Ο ηγέτης των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου Ιμπραήμ Ρουγκόβα δήλωσε μετά από τη συνάντηση με πρέσβεις της Αυστρίας, της Μεγάλης Βρετανίας και της Γερμανίας στη Γιουγκοσλαβία και τον Αμερικανό απεσταλμένο Κρίστοφερ Χιλ, ότι ενέκρινε τη συμφωνία Μιλόσεβιτς - Χόλμπρουκ.
26/10: Αστυνομικές δυνάμεις εισέβαλλαν στα γραφεία της ανεξάρτητης εφημερίδας του Βελιγραδίου Ντνέβνι Τέλεγκραφ και κατάσχεσαν τα περιουσιακά της στοιχεία. Η κατάσχεση αυτή πραγματοποιήθηκε λόγω της άρνησης του ιδιοκτήτη της εφημερίδας Σλάβκο Τσουρούβια να πληρώσει βαρύτατο χρηματικό πρόστιμο που επέβαλλε πριν από δύο ημέρες το αρμόδιο δικαστήριο του Βελιγραδίου σε αυτόν εξαιτίας κάποιων δημοσιευμάτων του περιοδικού Εβρόπλιανιν (Ευρωπαίος) , το οποίο εκδίδεται από τον ίδιο.
Η διεθνής ομάδα παρατηρητών στο Κοσσυφοπέδιο επιβεβαίωσε ότι μεγάλο τμήμα των δυνάμεων της αστυνομίας και του στρατού της Γιουγκοσλαβίας επέστρεψαν στις βάσεις τους.
29/10: Οι σερβικές δυνάμεις άρχισαν να αποχωρούν σταδιακά από το Κοσσυφοπέδιο, ενώ άντρες του ΑΣΚ κατέλαβαν τις θέσεις του στρατού και των ειδικών δυνάμεων της αστυνομίας που εγκατέλειψαν το Κοσσυφοπέδιο. Έντονη κινητικότητα από την πλευρά των ένοπλων Αλβανών παρατηρήθηκε τις τελευταίες δύο ημέρες κυρίως στην περιοχή της Ντρένιτσα.
30/10: Ο ηγέτης των αλβανοφώνων Ιμπραήμ Ρουγκόβα ζήτησε την πλήρη αποχώρηση των σερβικών στρατευμάτων από το Κοσσυφοπέδιο.

Ανασκόπηση 1998 (Γιουγκοσλαβία)

Γενικά Στοιχεία | Πολιτική | Πρόσωπα | Οικονομία | Αμυνα